ayten mutlu

• http://www.ayrinti.net/…t&task=view&id=912&itemid=1
  
  yazın alanında kadın olmak yazısını şöyle bitirmiş ayten mutlu:
  
  "..ama asıl öğrenilmesi gereken, kadının erkeğe/erkeğin kadına iktidar olanın dayattığı biçimdeki yönelişten kurtulup, ortak bir dil ve davranışla iktidar olana yönelmesi gerekliliğidir. asıl soru şu: yazar, düşlerinin peşinde koşan ve kotardıklarıyla yeni bir dünya kurgulayan insan mı, yoksa aklının sınırlarını gerçekliğin sonuna değin gererek devşirdikleriyle salt kendi dünyasını kurmaya çalışan insan mı?
  
  yanıt belli sanırım. önce kendi dünyanı kuracaksın ki düşlerinle, bu düşleri insanın evrensel güzelliği ile buluşturabilmenin yoluna adım atabilesin.
  
  bunun için de ailenin, çevrenin, toplumun, iktidarın sana öğretmiş, hâttâ dayatmış olduğu “sen”i yeniden yaratman gerekiyor öncelikle.
  
  bugüne kadar erkek alanı olarak belirlenmiş alanlarda, erkeksi olduğu varsayılan konulara, toplum sorunlarına cinsiyetsiz bir bakış açısıyla yaklaşım, kadın konularına da elbette kadın gözüyle yaklaşım, bu alandaki kadının üstesinden gelmesi gereken bir mesele olarak duruyor hâlâ. apaçık ortada. iktidarı peşin kabullenmeden yaratılabilecek ortak insan diline yönelebilmek gerek artık
  
  hayatın şarkısı salt kadın dili ile elbette yaratılabilir ama bu şarkının kadın ve erkeğin ortak diliyle yaratılması bütün insanlığın problemidir."
• bir isyan türküsü
  
  ben kadınım
  hani şu bildiğiniz
  ve de bilmediğiniz
  kimi şeytan, kimi melek
  kimi çiçek, kimi koyun
  etinden, sütünden derisinden
  al nakışlı gömlek edip giyindiğiniz
  
  aklı kısa saçı uzun
  sokakta mutfakta yatakta
  elinizin altında
  gönlünüzce ektiğiniz biçtiğiniz
  tarla
  tepesinde tepe tepe tepindiğiniz
  eksik etek
  kiminizin anası
  karısı kiminizin
  ya da orospunun teki
  
  çağlar boyu diri diri mezara gömdüğünüz
  uğruna öldüğünüz
  mülkünüz cariyeniz
  taşa tuttuğunuz
  aldığınız sattığınız
  kanatmayı erkeklik saydığınız
  kadın
  
  söylenmemiş ilahi
  okunmamış bir kitap
  sayfaları lime lime, yaprakları sararmış
  kapağında karanfil suretleri
  kenar süsü boynunu eğmiş sümbül
  hüznün rengini almış
  cinselliği günahın öbür adı
  sevinci ayıp
  yasaklarla tabularla
  peçelerin karasına boyanmış
  
  ben kadınım
  ıslah olmaz günahkârı bütün dinlerin
  tanrım, babam, kocam
  efendilerim
  menekşeyim dikenli tarlalarda
  saksılarda fesleğen
  dalları kafesli camlara tutsak
  dikenli tellerin ardına sürgün
  bin yıllardır işgal edilmiş toprak
  
  anayım ben ak sütüyle eşkiyalar emziren
  gecenin kovuğunda söylenmemiş türküyüm
  bir ağıt çiçeğiyim hoyratça örselenmiş
  sevdalarda yediveren gülüyüm
  
  ak yazmada kara yazı
  buyurmuşlar ele varmış
  doğuramamış yarımsanmış
  kız doğurmuş ele salmış
  oğul demiş yele salmış
  ağıtların tüneğinde
  iki eli böğründe kalakalmış
  deprem sessizliğinde yüreğimin
  nakış nakış ilmek ilmek ördüğüm
  o dilsiz isyan
  bin yıllarda kördüğüm
  
  ben kadınım
  sabır taşı, öfkelerin çatlatamadığı
  bütün günahlar benden sorulur
  ben öderim diyetini bütün dinlerin
  kına rengi kan içinde ellerim
  
  erkeğim yılkı atı uzun kış çağlarında
  bense bulgur aşı yoksul evlerde
  sade suya tarhana
  gül reçeli konaklarda
  saraylarda gül kokulu cariye
  yaşanacak yazgısıyım tarihin
  zaman zindanlarına açılan tek pencere
  kanayan serüveninde insanlığın
  benim dışlanmışlığım
  yoksulluğu hayatın
  
  uzun uykularda yorulduk
  uzun acıktık insan olmaya
  sustuk, sustuk
  sizin tanrılığınız yüzünden
  insanlığımızı unuttuk
  yorgunum
  horlanmışım
  cahilim
  ağlamak biraz da savrulmaktır bilirim
  gücüm kendime yeter
  döner namlu döner bıçak
  beni vurur yüreğimden
  gece iner
  devriyeler kol gezer sokaklarımda
  yaralarım dil vermez
  erkeğim el vermez, kaygıları diz boyu
  yalnızlık
  paslı bir demir kapıdır duvarlarımda
  ah, bu karanlık, saçlarıma dolanan
  bu ceylan, dizleri kan içinde, kimsesiz
  uzun uykularım, sanrılar, karabasanlar
  aldatılmışlığım
  vurun kahpeye vurun vurun
  vurun zeytin dallarına
  kurutun
  
  selam olsun size yedi erenler
  erenleri çağımın, okumuşları
  insana gül yaraşır diye gülün yoluna
  kalem kuşanmışları, baş koymuşları
  duyun beni
  yürünecek yollarım var, yollarınıza varan
  hallerim var hallerinizden yaman
  gümbür gümbür yüreğim, ayaklarım acemi
  önümü kapatmayın
  yollarıma durmayın
  uçmaya varıyorum, kanadım ürkek
  kanadımı kırmayın
  yeter
  yeter artık,ödedim diyetini her gülüşümün
  ertelenmiş aşklarım var yaşanacak
  şarkılarım, söylenmeye beni bekleyen
  sesim gür bir kaynak gibi çağıldayacak
  ve ellerim
  bir olup ellerinle
  hayatı
  yeni baştan kuracak
  
  ayten mutlu
• "...pişmanlığın günle bitiştiği yerdeyiz
  yeniden yeniden bakışıyor gökle yer
  silinen iki yüzün unutkan suretinde
  ne senin hevesin var ne benim gücüm
  yeni bir şarkıya, yeni bir aldanışın
  provasına
  yol çağırıyor, gidemiyoruz
  sözcükler kayalardan kopan çakıllar gibi
  ufalanıyor
  sözcük kırıklarıyla hayatı süslüyoruz..." ayten mutlu, aynı evde iki yalnız
• "sen gülersin, gözlerine pazar yeri kurulur
  bir çocuk annesini kaybeder,
  senin yüzünde bulur."
  
  (bkz: aşk)
• aynı evde iki yalnız şiirini çok beğendiğim şair. önceki entrylerde şiir parça parça paylaşılmış ancak ilk bendi eksik kalmış:
  
  sen ve ben
  sesimizde uçurum şarkıları
  ellerimiz iki kuğu boynu yere eğilmiş
  iki yana düşüyoruz sessizce
  yolda kalmış arabanın
  kırılmış tekerleği dönüyor beynimizde
• ayten mutlu bandırma'da doğdu (1952). istanbul üniversitesi işletme fakültesini bitirdi (1975); yıldız teknik üniversitesi insaat mühendisliği fakültesinin üçüncü sınıfından ayrıldı. ilk deneme, öykü ve şiirleri, ortaokul yıllarından başlayarak yerel gazetelerde yayımlanmaya başladı. daha sonra imece, yazko edebiyat, edebiyat 81, varlık, hürriyet gösteri, yaşasın edebiyat, şiirlik, yeni biçem, düşlem, sombahar, ludingirra dergilerinde ve değişik gazetelerde deneme ve inceleme yazıları ile şiirleri yayımlandı.
  
  şiir kitapları
  dayan ey sevdam (1984)
  vaktolur (1986)
  seni özledim (1990)
  kül izi (1993)
  denize dogru (1994)
  çocuk ve akşam (1999)
• ıslak bir gemi
  boşaltıyor birden bire yükünü;
  gidilmedik bir adanın, çığlıklı sahiline.
  
  karıncalar dolaşıyor bedenimi;
  kışlık erzaklarını taşıyor gibi,
  hiç bitmeyecek bir mevsimin,
  ışık yüzü görmemiş kilerlerine.
  
  yavaş yavaş çekiliyor sular.
  kumlara karışıyor tüm hücrelerim;
  titreşiyor gökkuşağı tüm renkleriyle
  gövdemin en ıssız ülkelerinde.
  ölümü bir kez daha yeniyor beynim..
• kadın olmanın onuru taşıyan yazıncı.
• harlanmış güllere iniyor akşam
  sen sularımda sisten bir kuğu oluyorsun
  yağmurun atlıları gözlerimde dörtnala
  billurdan acıların konuğu oluyorsun
  
  aysız bir göl seriyorum ayaklarına
  yüreğimde gizden bir kuğu oluyorsun
  uzun bir çöl gecesi dansediyor ruhumda
  yitik zamanlar içinde gülümsüyorsun
  
  yaslı yıldızlar gibi ölüyor akşam
  is kokan bir gemiden el sallıyorsun
  hep o gamlı gülüş dudaklarında
  kum denizinde çiyden bahçeler arıyorsun
  
  gözlerimde dörtnala yağmurun atlıları
  ansızın ateşten bir kuğu oluyorsun
  yanıyor su değdikçe kanatlarına
  seslerin küllerine karışıp gidiyorsun
• çok iyi şairdir. daha iyi yayınevleri ile çalışsaydı keşke diye hayıflandığım olur bazen. kül izi isimli (e yayınları, 1993) kitabından yaptığım birkaç alıntıyı aşağıya bırakıyorum. iyi okumalar.
  
  *
  
  kalırsan
  akşam ve bulut ve gökyüzü ve çimen
  ve gözyaşı ve kahkaha ve hüzün
  ve yalnızlık
  -o gizi ömrümüzün-
  bu eski hikâyede ne varsa yaşanmayan
  başlayacak birazdan
  
  gitme
  
  *
  
  ah, sen
  delikanlı açkısı
  ortaçağ kilidinin
  çığlığımda kül izi
  o, atlarla gidilen
  yangın denizlerinde
  
  *
  
  sorma
  her sevişmek biraz da
  aramak değil midir
  aşkın ayak izini?
  
  *
  
  herkes kendine gitti, çürüdü hüzün bile
  aşk belki de hiç yoktu, bir düştü anımsanan
  yarım kaldı şiirlerim evrak masalarında
  yoruldu sesim dönüp kendini aramaktan
  
  *
  
  şu "seni seviyorum"lar çatlatacak beynimi
  nasıl kekemelik bu, yüreğimin sesinde
  eskimemiş sözlerle nasıl söylenir sevgi
  nasıl yaşanır bir aşk med-cezir ülkesinde
  
  *
  
  hep ulu ağaçlara tırmanır sevda
  en kopacak dalda bile bekleyen biri vardır
  başla diyor, bilge acı
  bir yerden daha başla
  her düş, kırık bir düşün gölgesinde saklanır
  
  *
  
  otur, aydınlığı konuşalım şimdi seninle
  yeryüzünü, uzayı ve uzamı
  çağın üstümüzdeki o ağır yorganını