saban

• insanlık tarihine doğrudan etki eden araçlarlardan biri.
  
  saban'ın kullanımından önce insanlar tohumlarını; basit sopalar ile yüzeyini kazdıkları toprağa bırakıyorlardı. bu yöntemin birçok dezavantajı vardı:
  *tohumlar, toprağın yüzeyinde kaldığı için köklerini derinlere salamıyordu ve gerekli minerallere ulaşamıyorlardı.
  *derinlere ulaşamayan kökler, toprağın sadece üst tabakasındaki nem ile yetinmek zorunda kalıyorlardı.
  *toprağın üst yüzeyine yakın kökler, don olaylarından çok çabuk etkileniyorlardı.
  
  yukarıdaki sebepler yüzünden ekilen tohumdan alınan verim düşüktü. ve bir süre sonra üst katmandaki toprak verimsizleşiyordu. insanlar kısa zaman aralıklarında yeni tarım alanları bulmak zorunda kalıyordu. "ne var bunda koca dünyada tarladan çok ne var?" diye düşünmemek lazım. evet boş alan çok ama tarıma uygun boş alan düşünüldüğü kadar fazla değil. öncelikle bulunan yer suya kolay ulaşılabilen bir yer olmalı, yani nehir kenarı olmalı. düzlük olmalı ( dağa tepeye tarla açamazsınız ya da elle orman alanını tarlaya çeviremesiniz) vs vs vs.
  
  sabanla bu sorunların çoğu çözüme kavuştu:
  *öncelikle insanlar yeni tarım alanları açarken (örneğin, bir orman alanını tarlaya çevirirken) kendi kol güçlerinden çok daha etkili olan hayvan kas gücünü kullanmaya başladı.
  *sabanla toprağın daha derinlerine ekilen tohumlar, o bölgelerde hapsolan nemi kullanmaya başladılar. nehir suyuna, kanal tarımına duyulan ihtiyaç azaldı. tarım; sadece yağmur suları ile bile bir şekilde idare edilebilen iç alanlara doğru yayılma başladı.
  *don olayından etkilenme azaldı.
  *tarımın başlangıcında daha önemli olan kadın (başlarda ekim işlerini, hasatı, elde edilen tahılı çeşitli işlemlerden geçirme işlemlerini kadın yapıyordu) giderek bu konumunu kaybetmeye başladı. çünkü sabanı ve onu çeken hayvanı kontrol etmek ciddi bir kas gücü gerektiriyordu. sonuç olarak erkek egemenliği yükselmeye başladı.
  *ve tabi ki artan verimle, artı ürün oluşmaya başladı. sonuç olarak toplumsal tabakalaşma hızlandı.