ideal romalı

• aynı söyleme julius caesar 'ın dilinde de rastlanmıştır (#8325629) nedense onu hatırlattı bana; pompeius'u pharsalus savaşı 'nda deviren caesar iç savaşın da galibi oluyordu, ama o başlıktaki ifadeye öyle yakışan bir liderdi ki; savaş meydanında yerde bu kardeş kavgasının bedelini acı bir şekilde yaşamlarıyla ödeyen binlerce romalı askerin cansız bedenlerine bakarak, yanında kendisini kutlamaya gelmiş olan komutana (yanlış hatırlamıyorsam marcus antonius'tur) "ne zaferi? bu mudur roma'nın zaferi?" demiş, gözyaşlarını içine akıtmıştır.
  
  nedense yukarıdaki paragrafta anlattığım büyük ihtimal abartılmış olan, ancak abartıya hakikatten daha önem veren tarih yazıcılığının gerek plutarkhos'ta gerekse suetonius'ta egemen olduğunu düşünürsek; geleneğe böyle geçmiş olmasında beis görmediğimiz hikayenin romalı diye bir komutan varsa ona yakışan bir kurgu olduğu açık. benzer bir erdemli söyleme, sadece 3 ay iktidarda kalan (i.s. 69) imparator otho'nun dilinde de rastlıyoruz. otho bir başka iktidar gönüllüsü vitellius 'a savaşta kaybettikten sonra kılıcına abanarak intihar etmeden önce; caesar'ın ifadesinden hiç de geri kalmayan bir ifadeyle tarihe adını, en azından benim için altın harflerle yazmıştır. (bu da nasıl gaza getirici bir söylemdir; "altın harflerle yazmak") bu ideal "komutan" romalı örneğinin ifadesini bakalım siz de benim gibi heyecanla karşılayacak mısınız.
  
  dion cassius'un tarih kitabının lxiv. 13. bölümünde geçtiğince, -benim çevirimle- ifade şöyledir:
  
  "tamam, artık yeter, her şey oldu bitti. iç savaştan nefret ediyorum, bir tanesinin başında komutan olarak ben bulunsam bile; ve bütün romalıları seviyorum, bu savaşta benim tarafımda bulunmasalar bile. evet kazanan vitellius olsun, tanrıları bu memnun edeceği için; askerlerinin de canı bağışlansın, beni mutlu edeceği için."
  
  plutarkhos'un paralel yaşamlarında otho'nun biyografisinde imparatorun intihar ettikten sonra, bazı askerlerinin de onun ardından kendi yaşamlarına son verdikleri anlatılır, bacon bunu "efendilerine duydukları saygıyla acıma duygusundan ötürü" bir ölüme gidiş olarak değerlendirmiştir (sermones fideles, 1), ki gerek plutarkhos'un gerekse cassius'un yazdıklarından anlaşıldığı kadarıyla bu ideal romalı'nın sadece sözleri değil, yüreği de böylesine bir saygıya layıkmış.
  
  isterseniz şöyle okumalar var, değerlendirebilirsiniz:
  
  http://penelope.uchicago.edu/…/cassius_dio/64*.html
  http://penelope.uchicago.edu/…us_dio/63*.html#64-10
  http://en.wikipedia.org/wiki/otho