yedi ulu ozan

• çoğunun ehli beyt soyundan geldiğine inanılan ve alevilikte on iki imam'lardan sonra en yüksek mertebede olan 7 sanatçı, kanaat önderi, ozan.
  
  yedi uluların en önemli özellikleri türkçedir bana göre. arapça etkisini tamamen reddetmiş ve türmen olduklarını vurgulamışlardır. türkçeyle birlikte farsça da kullanılmıştır eserlerinde. bu arada hepsi arapça bilmesine rağmen kısıtlı biçimde arapça kullanmışlardır.
  
  anadolu ve balkanlarda aleviliğin ve bektaşiliğin yayılmasında büyük önemleri olduğu gibi türk kültürünün korunmasında da büyük etkileri olmuştur. sözlü kültür açısındansa sadece türkiye ve alevi-bektaşi toplumu için değil bütün bir akademi camiası için inanılmaz bir araştırma konusudur. kronolojik sırasıyla aşağıdaki gibidirler.
  
  seyyid nesimi: bağdat'ta doğmuştur ve diyarbakır civarına yerleşen türkmenlerdendir. hallac-ı mansur yolundan gitmiştir ve vahdet-i vücud üzerine düşünmüştür. tanrının kamil insan suretinde ortaya çıktığını ve tanrı'ya ulaşmanın tek yolunun kamil insan olmak savını desteklediği için hallac-ı mansur gibi derisi yüzülerek öldürülmüştür. ölümünden sonra aynı anda halep'in 12 kapısından çıktığına inanılır. önemli bir geleceğin başlatıcısıdır. arapça kesin olarak reddedilmiş ve sadece farsça ile türkçe dillerini kullanmıştır.
  
  şah ismail: evet, bildiğimiz şah ismail. iran erdebil'de doğdu ve safevilerin başına geçti. anadolu kızılbaşları, alevileri ve bektaşileri arasında en çok deyişleri cemlerde dile getirilen ulu oldu. kendisi de sadece farsça ve türkçe kullanmış, arapçayı tamamen reddetmiştir. kendisine ilk destek verenler erzincan bölgesinden 7000 kızılbaş olmuştur ve seferlerine şeyhlikten şahlığa geçişi başlamıştır.
  
  iran'ın şiileşmesi sürecini başlamışmıştır ve tahta çıkar çıkmaz kızılbaş önderleri ve şeyhleri ile istişarede bulunup resmi mezhep haline getirip on iki imam adına hutbe okuttu ve bütün iran topraklarında 3 halifeye lanetler okunmasını emretti.
  
  fuzuli: kerkük'te doğan ve kerkük türkmenlerinden olan fuzuli diğer ululardan farklı olarak arapça dilinde de eserler vermiş olmasına karşın bütün dünya edebiyatı literatürüne türkçe eserleriyle girmiştir. ulular arasında edebiyat literatürüne adını en güçlü şekilde yazdıran isim olmuştur. vasiyeti üzerine hz. hüseyin'in türbesinin yanına gömülmüştür. hüseyin'in çektiği acıların aynısını çekmek isteğiyle bilinmektedir.
  
  yemini: tuna ırmağı dolaylarında yaşamış bir türkmendir. ali'nin hayatını ele aldığı eseriyle bilinir. türkçeyi ustaca kullanmıştır ve ali'nin mitolojik özelliklerini de sıklıkla anlatmıştır.
  
  virani: eğriboz adası çevresinde ikamet etmiştir. necef'te ali'nin türbesinde türbedarlık görevinde de bulunmuş bir hurufidir. balım sultan'dan el almıştır ve özellikle balkanlarda aktiftir. evrende ve bütün nesnel varlıklarda hz. ali'nin suretinin görüldüğünü anlatmıştır ve ali sevgisine kendini adamıştır.
  
  pir sultan abdal: sivas'ta yaşamış ve ölmüştür. şah ismail'in oğlu döneminde yaşamıştır ve anadolu halkının sorunlarına doğrudan kulak vermiştir. ali sevgisine dair deyişleri olmasına karşın özellikle anadolu halkının ezilmişliği, imparatorluk tarafından baskı altında tutulması temel meselesi olmuştur. safevi devleti'ne casusluk yaptığı ve imparatorluk'a ihanet ettiği iddiasıyla idam edilmiştir.
  
  kul himmet: tokat'ta dünyaya gelmiş bir türkmen bektaşidir. on iki imamlar, ali ve hacı bektaş veli temel anlatı konularıdır. vahdet-i vücud ilkesiyle tanrı'yı insanda aramak gerektiğini ifade etmiştir ve insan suretine yönelmiştir. pir sultan abdal'ın öğrencisi olduğu bilinmektedir ve onun idamından sonra kaçak yaşamıştır.