emeviler

• bir ateist olarak hayran kaldığım insanlardır. sunni ve şiilerin(alevilerin) ortak düşmanıdır. özellikle aleviler bu emevilerden nefret eder. ancak biz ateistler bu adamların haklarını vermeliyiz.
  
  kültür ve sanat olarak bulundukları coğrafyada çağının fersah fersah ötesinde olup arap medeniyetinin zirvesi bu insanlardır. bu adamlar ayrıca çok iyi devlet adamlarıydı. yönetim nedir biliyorlardı. taht oyunları ise hayranlık vericidir. 4 halife ve hatta muhammed'in öldürülmesinde bu emevilerin parmağı vardır.
  
  sonları fecidir. muhammed'in amcası olan abbas'ın torunları abbasi devletini kurup emevilerin kökünü kurutmaya çalıştı. çoluk çocuk demeden hepsini katlettiler. öyle ki ölmüşlerinin kemiklerini bile mezardan çıkartıp atların altında ezdirmiştir. sağ kalan bir emevi torunu ispanya'nın güneyine yerleşip endülüs emevileri devletini kurdu. ardıl krallık ve emirliklerle ispanya'nın güneyin yaklaşık 500 yıl hüküm sürmüştür.
  
  emeviler hakkında bilgi kıttır. hemen bir üstteki entryde bahsedildiği gibi emeviler hakkında yazılı metinler emevilerin baş düşmanı abbasilerin yazdıklarıdır. aslında endülüs emevilerinden kalan yazılı metin varsa ispanyollardadır. endülüs emevileri döneminden kalma kaynaklarına bakmak gerek.
  
  arap kaynaklarından yola çıkarak bu adamların kim olduklarına bakalım. öncellikle şu 3 soy ağacına bakmak gerek.
  
  muhammed'in soy ağacı
  
  emevilerin soy ağacı
  
  abbasilerin soy ağacı
  
  soy ağaçlarına bakınca muhammed de, emeviler de, abbasiler de amcazedeler olarak akrabadır. muhammed'in büyük dedelerinde haşim ile emevilerin büyük dedesi abd şems kardeştiler. bu iki ailenin ortak adı da kureyşlilerdi.
  
  ara not: aslında soy ağacına bakınca aile adlandırmasında mantıksal bir hata var. eğer muhammed'in ailesine haşimoğulları deniyorsa emevilere de şemsoğulları demek gerekirdi ama emeviler adlarına şems yerine şems’in oğlu ümmiye'nin adını vermişler.
  
  ara edit: ntldr adlı yazar bilgilendirdi. şems evlatlık olduğu için orada bir isimlendirme karmaşası varmış.
  
  soy ağacına göre o dönemki kureyşliler; abdül manaf'ın 2 oğlu haşim işe abdul şems üzerinden 2 ayrı kola ayrılıyor. muhammed zamanın mekke'sinde 2 büyük aile oluyorlar. muhammed'in yaşadığı zamanda bu 2 aile kolunda iki isim öne çıkıyor. ümmiyeoğullarından ebu süfyan, haşimoğullarından ebu talib. ebu talip ayrıca muhammed’in de amcasıdır. bu iki aile arasında mekke'de yönetimsel olarak ümmiyeoğulları baskın durumdaydılar.
  
  bu ümmiyeoğulları akıllı adamlardı, devlet adamıydılar, yönetim nedir biliyorlardı. hatta çok sonradan müslüman olduklarında muhammed, bu ümmiyeoğullarının yönetimde iyi olduklarını bildikleri için ümmiyeoğullarını yönetim mekanizmasına getirdi.
  
  bu iki ailenin dinleri ortaktı. her iki aile de ay merkezli pagan (putperest) inancına sahiptiler. sonra ne olduysa muhammed peygamberliğini ilan edip pagan dinlerine savaş ilan etti. peygamberliğini ilan ederken haşimoğulları ile ümmiyeoğulları karşı karşıya geldi. haşimoğulları muhammed tarafındayken ümmiyeoğulları muhammed karşıtı oldu.
  
  bu ayrışmada çok önemli 2 istisna yaşandı. haşimoğullarından muhammed'in de amcası olan ebu leheb muhammed'in peygamberliğini tanımadı. sonradan muhammed'in baş düşmanı oldu. öyle ki kuran'da tebbet suresi, ebu leheb ve eşi ile ilgilidir.
  
  ümmiyeoğullarında da osman, ümmiyeoğulları yerine muhammed'e destek veren önemli bir figürdü. muhammed 2 kızını (rukiye ve ümmü gülsüm) osman'la evlendirmiştir. osman sonradan 3. halife olacaktır.
  
  ateist bir yorumla "bu bir din savaşı değil, ümmiyeoğulları ile haşimoğulları arasındaki yönetim savaşıdır." desek doğru bir yorum olmaz. şayet öyle olsaydı haşimoğulları komple muhammed'e destek verirdi. muhammed'in yakın din arkadaşları olan ebu bekir ve ömer de farklı kabilelerdendi.
  
  şu önemli anektodu da düşelim, muhammed'in koruyuculuğunu yapan amcası ebu talib, hiçbir zaman müslümanlığı kabul etmemişti. müslüman olmamasına rağmen ebu talib, ölümüne dek muhammed’in en büyük koruyucusuydu. muhammed’in mekke’de taraftar toplmasında ebu talib’in büyük katkısı vardı. ebu süfyan, ebu talib’ten çekindiği için direkt muhammed’e saldıramıyordu. muhammed kuran’da ebu süfyan’ın tebaasına müşrikler der.
  
  muhammed 13 yıl boyunca mekke'de peygamber olarak kaldı. amcası ebu talib ölünce koruyucusu da gitti. muhammed ve tebaası medine'ye göç etmek zorunda kaldı.
  
  medine'de 10 yıl kaldı. medine muhammed'in dinini yayması için uygun ortamdı. çünkü medine'de paganistler yerine yahudiler ve hristiyanlar çoğunluktaydı. muhammed burada destekçi topladıktan sonra yönünü tekrar mekke'deki ebu süfyan'a (müşrikler) çevirdi ve savaşlar başladı.
  
  muhammed ölmeden 2 yıl önce mekke üzerine 10.000 kişilik bir ordu sürdü. ebu süfyan ve çocukları savaşmadan teslim oldu. ebu süfyan'ın eşi fena bir kadındı. önceki yıllarda bir ajan tutup muhammed'in önemli komutanı ve öz amcası da olan hamza'yı öldürtmüştü. ebu süfyan pes edip kerhen müslüman olunca eşi mekke meydanlarına çıkıp ebu süfyan'a “haysiyet şerefin yok mu, neden bu dine katıldın?” diye bağırmıştır.
  
  -----------------------------------------------------------------------------
  ümeyyeoğullarının asıl hikayesi müslüman olduktan sonra başlıyor. bu ümeyyeoğulları hiçbir zaman müslüman olmamıştı. mekke'yi kaybettikten sonra taht oyunlarıyla hakimiyeti tekrar alıp devletleştiler.
  
  ümeyyeoğulları zehirli yemek suikastleri ile ünlüdür. muhammed ölmeden 3 yıl önce ümeyyeoğulları medine'deki yahudilerle iletişime geçip muhammed ve yakın arkadaşlarına zehirli yemek yedirmişlerdi. muhammed'in arkadaşlarından bazıları da ölmüştü. muhammed 3 yıl boyunca bu zehirli yemeğin tesirinde kaldı. son yıllarında da yataklık oldu. son darbeyi de ebu bekir, ömer ve osman'ın perde arkası oyunlarından aldı ve vefat etti. şii kaynaklara göre muhammed’i bu üçlü öldürdü.
  
  muhammed ölünce ebu süfyan harekete geçti. kaos ortamı yaratmak için ali'ye destek verdiler. ancak ömer ve ebu bekir erken davranıp halifeliği devraldı. ebu bekir ve ömer halifeliği aldı ama ebu süfyan'dan çekiniyorlardı. ümeyyeoğlu olan ebu süfyan savaşmadan mekke'yi verdiği için savaşçıları halen mekke'deydi. ebu süfyan tebaası tehlike arz ettiği için ebu bekir ebu süfyan ve ailesini suriye'ye sürgün etti ve suriye'nin yönetimini ümeyyeoğlu lideri ebu süfyan'a verdi. ebu süfyan emevi devletinin temelini suriye'de döşemeye başladı.
  
  1. halife ebu bekir, ebu süfyan'dan kurtulmuştu ama ömer sıkıntılıydı. halifeliğinin birinci yılından sonra ömer'le ters düştü. ömer'i bir alt göreve verdi. ömer ebu bekir'in halifeliğini kendisine vermeyeceğini anlayınca osman'la beraber hareket etmeye başladı. osman muhammed'in yakın arkadaşı olmasına rağmen osman da bir ümeyyeoğluydu. ömer, osman üzerinden suriye'deki ebu süfyan'la iletişime geçti. ümeyyeoğulları ebu bekir'e de muhammed gibi zehirli yemekle zehirledi. ebu bekir zehirli yemekten yataklık oldu ve sonra öldü. ebu bekir'in halifeliği 2 yıl sürdü. sonra ömer 2. halife oldu.
  
  ömer; sinirli, gaddar ve zeki bir adamdı. ebu süfyan dahil bölgede kendisine karşıt olabilecek kuvvetli kliklere yüklü miktarda altın, gümüş ve hayvan dağıttı. ömer'le ebu süfyan'ın arası iyiydi. suriye'de ebu süfyan'la bereaber ırak, iran ve anadolunun büyük kısmını fethetti. ebu süfyan liderliğindeki ümeyyeoğulları ömer sayesinde suriye ve ırak'ta büyük güç kazandı. ömer, daha sonra iran'lı bir köle tarafından hançerlenerek öldürüldü. peki bu köle kimdi? bu köle muğire adlı önemli bir şahsın kölesiydi. her ne hikmetse muğire sonradan emevi devletinde önemli bir konuma gelecektir. ömer'in halifeliği 10 yıl sürdü.
  
  ömer'den sonra 3. halife osman oldu. osman tam da ebu süfyan'ın istediği adamdı. ayrıca akrabasıydı da. osman halife olduktan sonra ebu süfyan'ın amcası oğlu mervan'ı vezir yaptı. muhammed’in güvenmeyip sürgün ettiği önemli ümeyyeoğullarının çoğu osman tarafından tekrar mekke’ye alınıp yönetim mekanizmasına yerleştirildi. osman'ın halifeğinin 6. yılında ali tehlikenin farkına vardı. çünkü osman yönetimi ümeyyeoğulları ile dolduruyordu.
  
  ali, osman'ın halifeliğini altıncı yılından sonra osman'a muhalif oldu. o esnada ebu süfyan da arka planda osman'ın yanına has adamlarını koymasına rağmen osman'ı devirme planları yapıyordu.
  
  ömer halife olduktan sonra 1. halife ebu bekir'in çocuklarıyla uğraşmamak için ebu bekir’in çocuklarını mekke ve medine dışında afrika ülkelerine sürgün etmişti. ebu süfyan, ebu bekir'in bu çocuklarıyla iletişime geçip şunu dedi "babanız ebu bekir'i, ömer ve osman bir olup zehirledi." bunu öğrenen ebu bekir'in çocukları bir savaşçı birlik toplayıp mekke'ye osman'ın üzerine yürüdüler. osman zaten mekke ve medine'de ali taraftarlarıyla yönetim krizi yaşıyordu. osman, ebu bekir'in çocuklarını duyunca ali'ye şunu dedi; "tamam ikimiz anlaşamıyoruz ama bari bu ebu bekir'in çocuklarını engelle. bir de bunlarla uğraşmayalım." ali bu öneride osman’a hak verdi. ali, osman sonrası halifeliğe hazırlanırken bir de ebu bekir'in çocuklarıyla kendisi de uğraşmak istemezdi. ebu bekir'in çocukları mekke'ye varınca kendilerini ali karşıladı. ali bunları ikna edip geri gönderdi.
  
  işte burada tekrar ümeyyeoğullarının taht oyunları tekrar devreye giriyor. osman'ın veziri mervan, osman'ın imzasını kullanarak afrika valisine bir mektup yazıyor. diyor ki "ebu bekir'in çocukları haindir. bunlar afrika'ya varınca bunları öldür". ne hikmetse ebu bekir'in çocukları yolu ortasında bu mektubu taşıyan ulakları yakalıyor ve mektubu okuyorlar. mektubu okuyunca osman’ı öldürmek için tekrar mekke'ye dönüyorlar. kendilerini yine ali karşılıyor. ebu bekir'in çocukları mektuptan bahsediyor. ali mektubun aslını öğrenmek için osman'a gider. osman mektuptan haberim yok der. ali yine ebu bekir'in çocuklarına gelip "bu mektup asılsız. osman yazmamış, geri dönün." ebu bekir'in çocukları ikna olmuş gibi davranıyorlar ama gitmiyorlar. ali gittiği gibi osman'a saldırıyorlar. osman'ı feci şekilde öldürüyorlar. cesedini ise bir çöplüğe(kimi hadislere göre tuvalet çukuruna) atıyorlar. ebu bekir'in çocukları uzun süre osman'ın cesedini vermiyorlar. ali uzun süre sonra osman'ın naaşını alıp ailesine veriyorlar.
  
  böylelikle ümeyyeoğulları osman'ı da alt etmiş oldu sıra geldi 4. halife ali'ye.
  
  ara not: osman’ı öldüren ebu bekir’in çocukları kuvvetli figürlerdi. ileriki zamanlarda mekke ve medine’de taraftar bulup ordulaşacaktır. islami kaynaklar ebu bekir’in bu akrabalarına ‘hariciler’ adını vereceklerdir.
  
  ---------------------------------------------------------------------------------------------
  ümeyyeoğullarının önemli lideri ebu süfyan, osman'ın halifeliği döneminde 85 yaşında ölür. ebu süfyan, osman’ın 12 yıllık halifeliği döneminde kritik yerlere adamlarını yerleştirdi. ölümünden sonra liderliği oğlu meşhur muaviye’ye bırakıyor.
  
  osman'dan sonra müslümanların 4. halifesi ali oluyor. ümeyyeoğulları lideri muaviye, ali'ye diyor ki; "ali senin halifeliğin şimdilik meşru değil. kanımızdan olan ümeyyeoğlu osman'ın katillerini bulup cezalandır." ali, osman’ın katli konusunda ağır davranır. çünkü osman’ı öldüren ebu bekir’in çocukları tehlikeli bir klikti. karşısına almak istemiyordu.
  
  ali muaviye’nin bu isteğine kayıtsız kalınca, ümeyyeoğulları yine bir oyun yapıp muhammed'in en küçük eşi ayşe'yi yanına çeker. muaviye, ali ile direkt bir çarpışmadan kaçınarak önce ali’nin gücünü kırdırmak için ayşe ve taraftarlarını ali'nin üzerine salıyor. ayşe mekke'ye gidip ali'ye osman'ın katillerini bul diyor. ali'nin muhammed zamanından beri ayşe ile arası yok. ayşe'yi iplemiyor. ayşe taraftarları ile ali taraftarları kızışıp aralarında cemel savaşı patlak veriyor. ali savaşı kazanıyor ancak ayşe'nin canını bağışlıyor.
  
  ali muaviye'ye diyor ki "muaviye akıllı ol. senin yüzünden muhammed efendimizin eşi ayşe'yi az kala öldürecektik"
  
  muaviye de diyor ki "ey ali. ben ki, ümeyyeoğullarının haşmetli lideri ebu süfyan'ın oğluyum. tamam savaşçı değiliz, savaşmadan mekke'yi size verdik ama bizde oyun bitmez. senin peygamberin muhammed'i zehirleyen bizleriz, ondan sonraki 1. halife ebu bekir'i zehirleyen bizleriz, 2. halife ömer'i bir köleye hançerleten bizleriz, ebu bekir'in oğullarını osman'ın üzerine salıp öldürten bizleriz, muhammed'in eşi ayşe'yi üzerine salan bizleriz. senin halifeliğini tanımıyoruz, halifeliğini de sana geri üfürüyoruz."
  
  ali de "ey müşrikoğlu muaviye. ben ki, haşimoğullarının haşmetli lideri ebu talib'in oğluyum, muhammed'in öz ve öz amcası oğluyum, aynı zamanda muhammed'in kızı fatıma ile evli olup muhammed’in damadıyım ve hasan ile hüseyin'in babası olan ali'yim. lakabım da allah'ın arslanı'dır. senin o üfürüklerini ciğerine geri sokarım." diyerek suriye'deki muaviye üzerine ordusunu sürür.
  
  sıffin savaşı adı verilen savaş 3 ay sürdü. muaviye savaşı kaybetme noktasına geldi. savaş esnasında tekrar bir oyun yapıyor. ordusuna mızraklarının ucuna kuran sayfaları yerleştirme emri veriyor. durumu gören ali "vallahi siz ümeyyeoğullarından korkulur" deyip muaviye ile masaya oturur. ali büyük hata yapar. muaviye masa başında istediğini alıp ali'yi arabistan'a geri yollar. ali ile beraber savaşmış olan bazı kesimler "neden muaviye ile masaya oturdun. savaşıp ezmemiz gerekiyordu" diyerek ali'den ayrılırlar. bunların büyük kısmı ebu bekir’in akrabaları olan haricilerdi. o esnada ali daha halife iken muaviye, ali’nin halifeliğini tanımayıp suriye'de kendini halife ilan eder.
  
  ali arabistan'a gittiğinde haricilerle nehrevan savaşı adlı savaşa girdi. ali savaşı kazandı, haricilerin liderini öldürdü ama haricilerin adamları her yerdeydi. harici suikastçiler savaştan 3 yıl sonra ali'ye suikast yaparak ali'yi öldürür.
  ---------------------------------------
  
  ali'nin ölümünden sonra muaviye'nin halifeliği resmileşti. muhammed'in islam dinine 24 yıl muhalefet eden ebu süfyan'ın oğlu muaviye, müslümanların baş lideri olarak 5. halife oldu. kurduğu devlete de dedesi ümeyye'nin adını verip emeviler dedi.
  
  muaviye halife oldu ama bu sefer de ali’nin büyük oğlu hasan kendisine problem yarattı.. arabistan’da yoğun bir kitle de hasan’a destek veriyordu. muaviye savaş çıkarmadan hasan ile iletişime geçse de hasan ikna olmadı, halifeliği kendi hakkı olduğunu söyledi.
  
  taraflar sonunda ordularını toplayıp iran ve ırak sınırında karşı karşıya geldiler. savaş meydanında hasan, muaviye’ye ait birliklerin aklını çelmek için şu konuşmayı yaptı “ben ali’nin oğlu, muhammed’in de öz ve öz torunuyum. halifelik emevioğlu muaviye’nin değil benim hakkım. benim tarafıma katılın”
  
  emevioğullarını ne sandın bre hasan? bu adamlar savaş çıkarmadan 4 halifenizi ve peygamberinizi öldürdü. bu tür sözlerle emevioğullarını yenebilir misin?
  
  hasan muaviye’ye ait birliklerin aklını çelmeye çalışıyordu ama muaviye çoktaaaaan hasan’a ait askerlerin aklını çelmişti. muaviye, hasan’a ait askerlerin birçoğunu gizlice kendi tarafına çekmişti bile. savaş başlamadan hasan’ın yanı dibindeki kendi askerleri hasan’a saldırdılar. hasan, yanındaki komutanları sayesinde ölümden ucuz kurtuldu. hasan da babası ali gibi emevioğlunun oyunlarıyla baş edemeyip emevioğlu ile masaya oturdu. bir emevioğlu ile masaya oturduysan baştan kaybetmişsindir zaten.
  
  hasan muaviye’ye karşı kaybeder ama akla zarar bir anlaşma da yapar. muaviye’ye diyor ki “muaviye halifeliğini kabul ediyorum ama bir şartım var. sen öldükten sonra halife ben olacağım. oldu ki ben de o tarihlerde ölü isem halife kardeşim hüseyin olacak.”
  
  şimdi buraya kadar okuyup kerbela olayından haberdar olmayanlar, muaviye öldükten sonra hüseyin’in başına neler gelebileceğini kestirebilir.
  
  muaviye hasan ile 661 yılında anlaşır, 680’de ölür. tam 19 yıl hüküm sürer. halifeliği döneminde kendi toprakları içindeki iç isyanları bastırır. akabinde toprak genişletmeye devam eder. doğu sınırlarını hindistan’a kadar genişletir. en önemli kazancı ispanya’nın güneyidir. ispanya’da önemli topraklar kazanır. savaşlarının büyük kısmı bizanslılara karşıdır. bizanslılara karşı 50’ye yakın sefer yapmıştır.
  
  muaviye halifeliğinin 10. yılındayken hasan tekrar sorunlar yaratmaya başladı. yine savaş çıkarmadan çok güzel bir taht oyunuyla hasan’dan kolay kurtuldu. hasan’ın eşi cude’yle iletişime geçip şunu söyledi. “eğer kocan hasan’ı zehirleyip öldürüsen seni oğlum yezid’le evlendiririm.” cude teklifi kabul etti ve kocası hasan’ı zehirledi. hasan 40 gün yataklık olduktan sonra öldü.
  
  muaviye 19 yıl hüküm sürdükten sonra 680 yılında 78 yaşında ölür.
  
  -----------------------------------------------------------------
  1. yezid dönemi.
  
  muaviye babası ebu süfyan tarafından çok iyi yetiştirilmişti. müslüman olmadan önce muhammed karşıtı olan paganistlerin komutanıydı. uhud ve hendek savaşlarını yönetmişti. çok da iyi bir diplomattı. babası ile beraber muhammed ve ebu bekir’i zehirledi, ömer’i ise bir köleye hançerletmişti. babası ebu süfyan öldükten sonra da 3. halife osman’ı ebu bekir’in çocuklarına öldürttü. 4. halife ali’yle savaştı. ali’yi masa başında yıprattı. ali taraftarlarını ikiye böldürttü. ali ile yaptığı anlaşma yüzünden hicaz’da ali’ye muhalifler oluştu. ali bu muhalifler tarafından öldürüldü. muaviye, ali’nin büyük oğlu hasan’la da karşı karşıya geldi. ona da türlü oyunlar yapıp alt etti. hasan’ı eşine zehirlettirip öldürttü.
  
  öldüklten sonra oğlu 1. yezid tahta oturdu. yezid, muaviye’nin oğlu ebu süfyan’ın da torunuydu. nasıl ki ebu süfyan oğlu muaviye’yi bizzat sahada yetiştirdiyse, muaviye de oğlu yezid’i bizzat sahada yetiştirmiştir. hatta babası zamanında bizansın başktenti konstantinpolisi(istanbul) kuşatmıştı ama ele geçirememişti. o kuşatmanın başında muaviye’nin oğlu 1. yezid vardı.
  
  yezid babası gibi savaşçıydı ama oyunbaz değildi. masabaşı taht oyunu dizayn etmede kötüydü. muaviye birisiyle karşı karşıya gelirken direkt savaştan kaçınırdı. sabırlıydı. önce masabaşında alt etmeye çalışır. rakibine düşman yaratıp o düşmanı rakibinin üzerine salardı. rakibi güçten düşünce de direkt çarpışmadan kaçınırdı. kimin yaptığı belli olmayan suikastlerle düşmanını öldürtürdü. böylelikle büyük intikam isyanlarını da önlemiş olurdu.
  
  yezid 680 yılında halifeliğini ilan ettiğinde ali’nin oğlu ve de hasan’ın da kardeşi olan hüseyin, yezid’e karşı çıktı. çünkü yezidin babası muaviye ile hüseyin’in abisi hasan arasında 19 yıl önce bir antlaşma yapılmıştı. muaviye öldükten sonra halife hasan olacaktı. hasan sağ değilse kardeşi hüseyin halife olacaktı.
  
  pek tabi ki emevioğlu yezid bu teklifi kabul etmedi. hüseyin de güçlü olduğu medine’de taraftar toplayamaya başladı. 1. halife ebu bekir’in oğlu abdullah bin zübeyir’den de destek aldı. abdullah da kuvvetli bir figürdü. hüseyin daha taraftar toplama esnasındayken yezid, hüseyini ırak kerbala mıntıkasında kıstırdı. hüseyin ve 72 arkadaşını kerbalada katletti. büyük bir hataydı. bu pek emevioğlu tarzı değildir. muaviye olsaydı böyle bir şeye kalkışmazdı. muhakkak bir oyun tasarlardı. çünkü bu tip liderleri direkt aleni şekilde öldürmek büyük intikam isyanları doğururdu.
  
  ebu bekir’in torunu abdullah bin zübeyir, hüseyin’in katlini büyük bir propagandaya çevirdi. çok büyük destekler de gördü. yezid yine diploması yerine direkt çarpışmayı tercih etti. yezid, abdullah’ın yoğun taraftar topladığı medine ve mekke’ye saldırdı ve savaşı kazandı. savaştan sonra emevilerin merkezi yeri suriye’ye döndü.
  
  şimdi biraz başa dönüp soyağacına tekrar değinelim. ebu süfyan’a ait soyun dede ümeyye’den geldiğini söylemiştik. ümeyye’nin bir de al-as diye bir torunu vardı. 3. halife osman, al-as’ın torunuydu. bu al-as ailesi de ümeyye torunu olduğu için ebu süfyan’ın en büyük destekçileriydi. osman’ın veziri mervan da al-as’ın torunuydu.
  
  muhammed peygamberliğini ilan ettiğinde ümeyyeoğulları süfyanlar ve al-aslar diye 2 kola ayrılmışlardı. o dönemde aile içinde süfyanlar kuvvetliydi, aslar süfyana destek veriyorlardı. bu aslar da süfyanlar gibi devlet ve yönetimi iyi biliyorlardı. pagan zamanlarında da, ebu süfyan’ın müslüman olduğu dönemde de süfyan’la beraber olup yönetim içindeydiler. yani onlar da taht oyunlarına hakimdi. hatta 3. halife osman zamanında al-as’ın torunu 1. mervan, osman’ın veziriydi. osman’ın ölümüne sebep olan mektup komplosunu tertipleyen 1. mervan’dı.
  
  tekrar yezid’e dönelim. yezid rakibi hüseyin’i öldürmüş, taraftarlarını da mekke ve medine’de yenilgiye uğratmıştı. o da iç isyanları önledikten sonra babası muaviye gibi yönünü dış politikaya verecekti. demiştik ya, muaviye oğlu yezidi sahada iyi yetiştirmişti ama diplomat olarak iyi yetiştirmemişti.
  
  emevi devletinin 20. yıllarının başında, nasıl ki günümüzde akp ve fethullahçılar güçlerinin zirvesinde birbirlerine girdilerse, ümeyye torunları da güçlerinin zirvesinde birbirilerine düşmeye başladılar. as’ın torunları da ebu süfyan ve muaviye zamanında pişmiş kuvvetli oyunculardı.
  
  yezid, halifeliğinin 3. yılında 683 yılında 37 yaşındayken bir av partisinde şüpheli şekilde ölür. ölümü ile ilgili detaylar yok.
  
  ----------------------------------------------
  2. muaviye (1. yezid’in oğlu)
  
  2. muaviye 683 yılında emevi devletinin başına halife oldu.
  
  halife olduğunda hicaz bölgesinde ebu bekir’in torunu abdullah, kaostan faydalanıp yine isyan çıkardı ve hicaza kısa sürede hakim oldu. hicaz denilen bölge mekke ve medine bölgesini kapsar. bu bölgede her zaman emevi liderlere isyanlar çıkmıştır. muhammed, ali ve ebu bekir’in taraftarları hicaz’da her daim baskın güç olmuştur.
  
  2. muaviye halife olduğunda dönemin bir valisi, hicaz bölgesinde yönetimi devr alan ebu bekir’in torunu abdullah bin zübeyr’e haber uçurur; “emeviler devletin başına bir hımbıl getirdi. liderlik vasfı yok. şam’a bir ordu sürersen emevi devletini yok edersin.”
  
  abdullah düşünür, muaviye ismini duyunca ürperir. 1. muaviye; muhammedi, 4 halifeyi, ali’nin çocuklarını öldürtmüş biri. valiye şunu der “vali sen benle kafa mı buluyorsun? yine bize bir emevi oyunu yaparak beni de hüseyin gibi şam’a çekip öldürtecek misin? bu emevioğullarında oyun bitmez. adı muaviye olan biri hımbıl olabilir mi? bu adamların anne karnındaki bebekleri bile devlet yönetir. gelmiyorum şam’a, hicaz’da kalacağım”.
  
  vali haklıydı oysa. 2. muaviye 22 yaşında toy bir halifeydi. babası ve dedeleri gibi hiç sahada savaş görmemiş. saraydan ayağını bile dışarı atmamış. 1. yezid oğlunu liderliğe hazırlama fırsatı bulmadan ölmüştü/öldürülmüştü. ayrıca 2. muaviye’nin cinsel problemleri vardı, çocuğu olmuyordu. 22 yaşına kadar 4 eş değiştirmişti. psikolojisi yerinde değildi.
  
  2.muaviye halife olduğu gibi ebu bekir’in torunu abdullah bin zübeyr hicaz’ı tekrar almıştı. bu haberi duyan emevi yöneticileri 2. muaviye’ye savaş hazırlığı yapmasını istemişti. ancak bir problem vardı. 2. muaviye ataları gibi yetişmemişti, yönetim sevdası yoktu. öyle ki savaşa da yanaşmadı. saraydan gelen baskılara dayanamayıp halifeliğinin 40. gününde halifelikten çekildi.
  
  ümeyye torunları şoktaydı. ataları halifelik için nice emekler vermişti. halifeliği bırakmak da ne demek?
  
  2. muaviye’nin halifeliği ve devlet yöneticiliğini bırakması üzerine, ümeyyeoğullarından süfyanların yönetim soyu 2. muaviye ile son buldu. yezid’in 2. muaviyeden başka da oğulları vardı ama en büyüğü 2. muaviye’ydi. yezid’in diğer çocuklar hem halifelik hem de devlet yönetimi için uygun değildi.
  
  ümeyyeoğullarından ebu süfyan’ın amcazadeleri al-as’ın torunları hemen harekete geçti. eğer bu haber saray dışına çıkarsa devlet yıkılabilirdi. al-as’ın torunu 1. mervan emevilerin 4. halifesi oldu. 1. mervan, 3. halife osman’ın da birinci dereceden kuzenidir. ayrıca veziriydi de.
  
  al-as’ın torunu olan 1. mervan halife olup yönetimi devralmasına rağmen, al-as’ın torunları pek birbirileri ile anlaşamadılar. emevi devletinde büyük bir taht kavgası başladı. tarihçiler tarafından emevilerin bu dönemine mervaniler adını verdi. mervaniler emevi devletini 66 yıl yönetti. bu 66 yıllık süre zarfında tam 11 halife değiştirdiler.
  
  her ne kadar devlette lider problemi olsa da 66 yıllık süre zarfında emeviler’in mervaniler döneminde önemli gelişmeler yaşandı. çok önemli mimari yapılar yaptılar.
  
  günümüzdeki birçok popüler camii emeviler zamanında yapılmıştır.
  
  suriye’deki emevi cami,
  
  filistin’deki kubbetü-s sahra,
  
  meşhur mecid-i aksa emeviler döneminde yenilenip camiye çevrilmiştir.
  
  cami dışında önemli saray ve kasrlar da yapılmıştır.
  
  en önemli gelişme haccac bin yusuf’un arap alfabesine yaptığı reformudur. haccac, emevilerin çok önemli bir valisiydi. çıkıp şunu dedi “bu arap alfabesinde noktalı harfler eksik. böyle olmuyor. noktalı harfler olmadan bu dilde bir kelime birden fazla anlama geliyor. bu işe el atmak gerek” deyip arap alfabesine noktalama işaretleri getirdi. aslında asıl reform alfabeye değildi, kuran’aydı. haccac kuran’ı da elden geçirip bu noktalı harfleri kuran’a da ekledi. tüm eski nüshaları da toplatıp yaktırdı. yani şu an evlerde ve camilerde bulunan tüm kuranlar, haccac’ın derlediği kuran’dır.
  
  -------------------------------------------------------------
  
  başkentin harran’a taşınması
  
  ben bu emevilerin tarihi ve kültürlerini araştırırken mükemmel bir detaya denk geldim. emevilerin başkentlerini şam’dan harran’a taşımaları, islam'ın ay kültüne sahip pagan kökenli din olması başlığında öne sürdüğüm tezlere çok iyi bir kaynak oldu. bu başkent harran bilgisine sonradan ulaştım.
  
  bu yazının en başında emevilerin müslümanlığı büyük soru işareti barındırdığını yazmıştım. özellikle şii (alevi) kaynakların bu konuda ciddi iddiaları da vardır.
  
  emevilerin atası ebu süfyan ve ailesi müslüman olmadan önce ay paganizmi inancına sahipti. hatta muhammed döneminde muhammed’in baş düşmanı olup ay paganizminin en büyük destekçileriydi. muhammed’in mekke kuşatmasında teslim olup müslüman olmuşlardı. bu bilgi burada dursun.
  
  peki ne oldu da bu adamlar devletlerinin yıkılmasından 6 yıl önce başkenti harran’a taşıdılar. suriye’de, ırak’ta ve anadoluda o kadar güzel şehirler varken neden harran?
  
  harran denilen bölge günümüzde urfa’nın bir ilçesidir. harran, antik zamanlarda ay paganizminin merkeziydi. günümüzde halen bu ilçede ay paganizmine ait ay tanrısı kabartmaları vardır. (bkz: soğmatar)
  
  bana göre bu emeviler içten içe hala ay’a tapıyorlardı. devletlerini ayakta tutmak için müslüman rolüne bürünmüşlerdi.
  
  yüksek ihtimal artık ay inancına dönüşün temellerini atıyorlardı. vali haccac’ın kuran değiştirmesi de, kuran’ı semavi yönünden arındırıp ay paganizmine çevirme hamlelerinden biridir. çünkü günümüzde elimizde bulunan kuran’da ay paganizminin izleri yoğun vardır. muhammed’in kuran’da geçen tek mucizesi ay’ın ikiye yarılması üzerinedir. kuran’da muhammed’in ay’ın üzerine yemin ettiği bolca ayetler vardır.
  
  bu adamların devleti kısa ömürlü oldu. şayet devlet içinde taht kavgaları yaşanmayıp devleti bir 400-500 yıl daha yönetselerdi, belki de günümüzde islam diye bir din olmayacaktı.
  
  --------------------------------------------
  emevi devletinin abbasiler tarafından yıkılması
  
  86 yıllık emevi saltanatı döneminde hicazda (mekke ve medine) 4 halife torunları her daim emevilere isyan ediyordu. emevi hanedanlığı süfyani kolundan mervani koluna geçince, hicaz bölgesinde isyancılar kısmi rahatladı. çünkü mervanilerde sık sık taht kavgası çıkıyordu. isyanları genellikle ebu bekir ve ali’nin torunları çıkarıyordu.
  
  emevi devletinin son demlerinde muhammed’in amcası abbas’ın torunları da kuvvetli örgütlendiler. emeviler ebu bekir ile ali’nin torunlarını bastırınca yöre halkı muhammed’in akrabaları olan abbasilere destek verdi. hicaz kısa sürede abbasilerin eline geçti. bu olağan bir durumdu. emeviler hiçbir zaman hicaz bölgesinde tamamen hakim olamamıştı. her daim isyankarların bölgesiydi.
  
  nasıl olduysa bu abbasiler, emevilerin doğusunda bulunan iran tarafından da büyük destekçiler buldu. emeviler doğu ve batı tarafından kıskaca alındı. neticede 750 yılında abbasiler iki cepheden suriye ve ırak bölgesine girip emevileri yenilgiye uğrattı.
  
  belki de tarihteki ilk soykırım denemesi abbasiler tarafından emeviler üzerinde uygulandı. 89 yıllık intikamları çok ağır oldu. ırak ve suriye’de yakaladıkları tüm ümeyye mensubunu öldürdüler.
  
  hızlarını alamayıp mezarlardan ümeyye soyuna ait eski ölülerin kemiklerini çıkarttılar. bu kemikleri altların altında ezdirdiler.
  
  ümeyye soyundan abdülrahman ve birkaç ekibi bu soykırımdan kurtulup ispanya’nın güneyine kaçtı. orası zaten ebu süfyan’ın oğlu 1. muaviye zamanında fethedilmişti.
  
  1. abdülrahman ispanya’nın güneyinde 6 yıl içinde hızlı örgütlendi. orada tarihçiler tarafından endülüs emevileri adı verilecek olan endülüs emevilerini kurdu.
  
  abbasiler nedense bu endülüs emevilerine pek karışmadı. ümmeyeoğulları ispanya’nın güneyinde yaklaşık 500 yıl hüküm sürdü.
  
  işte bu son paganistler olan ümeyyeoğullarının az bilinen hikayesiydi.
  -----------------------------------------------------
  
  kapanış bilgisi olarak şunları söyleyelim; tüm bu olaylar arasında en akıllısı muhammed’ti. muhammed siyasi otoriteyi siyasi evliliklerle sağlıyordu. islamı yaymak için başarılı da olmuştu ama ölümü de bu siyasi evlilikler yüzündendir.
  
  -muhammed iki kızını 3. halife osman’la evlendirmişti. (rukiye ve ümmü gülsüm)
  
  -diğer kızı fatıma’yı da 4. halife ali ile evlendirmişti.
  
  muhammed’in 13 tane eşi vardı. eşlerinden önemlileri şunlardır;
  
  -aişe: 1. halife ebu bekir’in kızıdır. (muhammed’in eşlerinden meşhur küçük ayşe budur)
  
  -hafsa: 2. halife ömer’in kızıdır.
  
  -ümmü habibe: çok önemli bir evliliktir. muhammed’in islamı yaymaya çalışırken kendisine baş düşman olan ebu süfyan’ın kızıdır. mekke’yi fethettikten sonra, ebu süfyan’ı dizginlemek için ümmü gülsüm’le evlenmiştir.
  
  -saffiye: safiyye de önemli bir kabile reisinin eşiydi.
  
  muhammed her ne kadar bu siyasi evliliklerle siyasi otorite sağlasa da, şii kaynaklara göre ölümü ebu bekir ve ömer’in kızı aişe ve hafsa’nın muhammed’e verdiği zehirli ilaçlar yüzünden olmuştur.
  
  son olarak yazıyı şöyle bitireyim; şayet 200-300 yıl sonra arabistan ilerici devrimini yaparsa, eminim baş ataları olarak emevileri gösterirler.