boks hakemi

• m.ö önce 900 yılında yaşayan efsane eski yunan kahramanı theseus ilk kurallı boks müsabakalarını icat ediyor.
  ilk boks maçlarında boksörler ayakta değillermiş. iki boksör karşılıklı oturarak birbirini yumrukluyormuş. müsabaka boksörlerden biri diğerini öldürene kadar devam ediyor, böylece efendiler de eğleniyormuş.
  zamanla boksörlerin ayakta dövüşmeleri isteniyor. ellerine deri bezler sarılıyor, bu bezlerin üzerine de jilet keskinliğinde metaller konuluyor. buna boks değil cestus diyor romalılar. memet baydur'un bir yazısında belirttiğine göre "bir büyük şampiyon o devirde art arda 1425 rakibini öldürmüş arenada."
  
  ilk çıplak elli ve ödüllü boks müsabakası londra'da 1681 yılında yapılıyor ve ilk ingiliz eldivensiz boks şampiyonluğunu 1719 yılında james figg kazanıyor. çıplak yumruğun son şampiyonu ise 1882-1892 arasında unvanı elinde tutan amerikalı ağır siklet john l. sullivan.
  ilk dövüşlerde yazılı kurallar bulunmuyor. aynı şekilde hakem, raund limiti ve kilo ayırımı da bulunmuyor. genel olarak inanılmaz derecede kaotik bir ortam söz konusu yani.
  
  1900'lerin başında boksa getirilen ilk kural eldiven kullanma mecburiyeti oluyor. yalnız, eldiveni dayak yiyenin suratını korumaktan ziyade dayak atan boksörün elini korumak için düşünüyorlar. zira dövüşte eller ilk kırılan uzuvlar oluyormuş.
  getirilen ikinci kural ise ringe iki boksör dışında üçüncü bir kişinin alınması oluyor. böylece hakemlik müessesesi doğuyor ve boks kanlı bir dövüş olmaktan çıkıp spor haline geliyor.
  
  boks hakemi voleybol veya tenis gibi meseleyi tepeden bir yerden izlemiyor. birbirine ölümün saldıran iki dövüşçünün hemen yanı başında ve en az onlar kadar hareketli bir şekilde olaya müdahil oluyor. gerektiğinde iki aygırı ayırmak için olağanüstü efor sarf etmesi gerekiyor.
  ve hakemin devlet gibi otoritesi söz konusu ringte. istediği an maçı bitirebilme gücüne sahip bir figür.
  
  boks hakeminin bir diğer ayrıcı özelliği ise tuhaf giysileri: beyaz gömlek, siyah pantolon ve "papyon"
  
  boks fanatikleri için hakemin varlığı yok hükmündedir neredeyse. kimse hakemi görmez, ona dikkat etmez. "olsa olsa arada maçın keyfini kaçıran bir papyondur o."
  
  boks maçında hakem, maç esnasında seyircide ve boksörlerde olmayan bir ahlakın temsilcisidir. tarafların tonluk yumruklarıyla birbirlerini öldürmemelerini sağlayan aracı hakemdir. dağılan tarafın hayatını o kurtarır neticede. dolayısıyla boksu vahşi bir kavga değil de kabul edilebilir bir spor haline getiren kişi hakemdir.
  
  yalnız, 1950'li yıllara kadar hakemler maç esnasında pek müdahil olmazlarmış. boksörlerden birinin "beyni kulağından çıksa bile maçı durdurmazlarmış." zamanla kurallar artmış, hakemin yetkileri genişlemiş. o yüzden artık ringlerde pek kimse ölmüyor.