şems-i tebrizi

• uzerinde dikkatle durulmasi gereken bir vatandastir. ismi "tebrizli" anlamina gelmis olsa da, konya'ya sam uzerinden vasil olmustur. mevlana'yla kankaliginin baslamasi, anadoludaki mogol isgalinin tam ortasina gelmektedir. mogollarin kesin galibiyetine karsin selcuklu devletinin ademi merkezi yapisi nedeniyle ulkede yer yer direnis belirtileri gorulmektedir. ozellkle carsiyi temsil eden ahi teskilati bu direnise onderlik etmektedir. devlet burokrasisi icerisinde yakin iliskileri bulunan mevlana, sems'in kankaligini takiben "itidal telkin eden" bir soylemi savunur olmus ustune karsiliginda da kayda deger maddi kazanc saglamistir. bu nedenle sems'in cinsel tercihinin yanisira siyasi kisiligi de bir cok spekulasyona nesne olmustur.
  oldurulmesi ise soyle vuku bulmustur. sems'in mevlana uzerindeki etkisinin artmasindan tepki gosteren ahiler, mevlananin oglunun isbirligiyle sems'i tuzaga dusurmus ve bir kuyuya atmistir. daha sonra ahilerin kuvvetli oldugu nevsehir'e intikal etmisler ancak mogol ordularinin takibinden kurtulamamislardir. uzun suren bir kusatma sonrasinda mevlananin muritlerinden pervane subasi tarafindan yonetilen mogol ordulari kenti elegecirmis ve 13. yuzyil rakamlariyla toplam 10 bin kisiyi katletmistir. bu maktullerin arasinda, mevlananin oglunun oldugu da bilinmektedir.