gümrük birliği

• ; üyelerin karşılıklı ticaretleri üzerindeki gümrük tarifeleri, kotalar, ithal ve ihraç yasaları gibi her türlü engel veya kısıtlamaların kaldırılarak üçüncü ülkelere karşı ortak gümrük tarifesinin (ogt) uygulandığı bütünleşme şeklidir. gümrük birliği ile mal piyasalarında bütünleşme amaçlanmış ve bütünleşmeye katılan ülkeler arasındaki mal akımlarını kısıtlayan gümrük vergileri ile dış ticaret kontrolleri kaldırılmakta; üçüncü ülkelere karşı uygulanan gümrük vergileri eşitlenmektedir.
  gb, tarihte en çok görülen bütünleşme şeklidir. 1834 yılında birçok bağımsız alman devletin kurduğu zolverein ve 1957’de kurulan aet gb’nin en güzel örneklerindendir. ab her şeyden önce bir gümrük birliğidir. ab’deki gelişmeler bütünleşme kuramının temelini oluşturan gb’nin diğer bütünleşme biçimlerini kapsayacak şekilde genişletilmesine neden olmuştur. gb, serbest ticaret bölgelerine göre daha geniş kapsamlı bir ekonomik bütünleşme sürecidir. burada, serbest ticaret bölgelerindeki şartlara ek olarak birliğe üye ülkelerin serbest ticaret politikası izleme imkanları kısıtlanmıştır. buna göre gb, serbest ticaret bölgesine göre daha ileri bir ekonomik bütünleşme derecesidir.