balkan savaşları
-
birinci balkan savasi ve ikinci balkan savasi'ndan olusan, osmanli imparatorlugu'nun balkanlar'daki otoritesini kaybetmesi nedeniyle yasanan otorite boslugu sebebiyle baslayan savaslar dizisi.
balkan savaşlari 1912 – 1914
• balkanların önemli bir kısmı fatih zamanında alındı.
• 1829’da yunanistan ilk bağımsızlığını ilan eden devlet oluyor. daha sonra romanya, sırbistan, karadağ bağımsızlığını ilan ediyor (1878) bulgaristan’a da muhtariyet veriliyor. o da 1908 de bağımsız oluyor.
• ii. abdülhamit burada kalan toprakları korumak için, avrupa’da ki rekabetten yararlanıp, balkan devletlerini birbirine düşman ediyor. bu politika başarılı oluyordu.
• ittihat ve terakki gelince, balkanlardaki sorunları çözme yoluna gidildi ve böylece balkan ulusları birbirlerine yaklaşıyor. bulgaristan, sırbistan, karadağ ve yunanistan osmanlıya karşı bir ittifak kuruyor. nedenleri:
o milliyetçilik akımları
o rusya’nın buradaki slav ve ortodoksları osmanlıya karşı kışkırtması
o haçlı zihniyeti
o kurulan bağımsız devletlerin genişleme istekleri
o almanya’nın osmanlı’ya yakınlaşması ve ingiltere’nin rusya’yı emellerinde serbest bırakması.
i. balkan savaşi:
• balkan savaşı başladığı sırada osmanlı iç ve dış sorunlarla uğraşıyordu:
o hükümetler sık sık değişiyordu
o belli bir dış politika yoktu
o osmanlı dışarıda yalnızdı
o orduda çekişmeler vardı. orduya politika girmişti.
o orduda iletişim yoktu
o ordunun büyük bir kısmı yemen’deki isyana yönlendirilmişti.
• savaşta ordu ikiye ayrılmış. doğu ordusu, bulgarlara karşı, batı ordusu da sırbistan ve karadağ, yunanistan’a karşı savaştı.
• rauf orbay – hamidiye kruvazörü ile büyük başarılara imza atıyor. fakat sonuçta biz kaybediyoruz.
• 1913 londra anlaşması:
o batı sınırımız midye – enez hattı olarak belirleniyor.
o arnavutluk bağımsızlığını ilan ediyor. fakat arnavutluk ve adaların durumu sonra konuşulmak üzere bırakılıyor.
o selanik, güney makedonya ve girit yunanistan’a veriliyor.
o orta ve kuzey makedonya, sırbistan’a veriliyor.
o bulgaristan’da dedeağaç ve kavak dahil bütün rumeli topraklarını alıyor.
o osmanlı, ege adalarının geleceğini büyük devletlere bırakmakla ege denizi üzerindeki egemenliğini kaybediyor.
o bulgaristan, tüm trakya’ya sahip olarak ege denizi’ne kıyısı olan bir devlet haline geliyor.
o yunanistan ise selanik’i alarak kuzeye doğru genişleme imkanı buluyor.
o balkan savaşları sonucunda mustafa kemal’in orduya siyaset karıştırılmaması fikri kanıtlanmış oluyor.
o osmanlıcılık akımı yerine türkçülük akımı başlıyor.
ii. balkan savaşi
• i. balkan savaşı sonucunda birlik olan devlet toprak paylaşımı yüzünden tekrar birbirlerine düşüyorlar. çünkü bulgaristan çok büyümüştü, sırbistan, karadağ, romanya ve yunanistan bu yüzden bulgaristan’a karşı cephe alıyor.
• osmanlı bu kargaşadan yararlanıyor ve edirne’yi alıyor. avusturya bu ilerlemeyi ve balkanların durumunu görüyor ve çeşitli anlaşmalara gidiyor.
• yunanlılar atina anlaşması yapılıyor:
o i. balkan savaşı ile aynı sonuçlara karar veriliyor.
o türklerin hakkını koruyacakları.
• bulgaristan ile istanbul anlaşması yapılıyor:
o sınır meriç nehri oluyor.
o edirne ve kırklareli’ni geri alıyoruz.
o 4 yıl boyunca isteyenler osmanlı’ya göç edebilecekti.
o bulgaristan’da kalanların ise mal mülk edinme hakları olacaktı, dinleri bakımından kendi müftülerini seçebilecekti.
o türkçe eğitim yapılacaktı (anlaşma üzerinde kalıyor)
• balkan savaşları sonucunda, balkanların siyası haritası çiziliyor ve arnavutluk bağımsız bir devlet oluyor.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap