ibrani

• samî ırkından olan yahudiler yahudilerin kullandığı dilin ismi de "ibranice"dir kelimenin kökü arapça "ıbr"dır ıbr; dere ve nehrin bir kenarından öbür kenarına geçmek anlamındadır yahudiler fırat nehrini geçerek "arz-ı mev'ud"a yani bugünkü filistin'e geldiler bundan dolayı orada yaşayan kenanîler, yahudileri "nehri aşan" anlamında ibrânı diye nitelediler
  ayrıca bu kelime bedevî kelimesi gibi, kırda, çölde göçebe hayatı yaşayan demektir mısırlılar, filistinliler, isrâiloğulları çölde yaşadıkları ve yerleşik hayatları olmadığı için ıbriler diye isimlendirilmişlerdi isrâiloğulları kenan ülkesini yurt edinerek şehri ve yerleşik hayatı öğrendikleri zaman, ibrî kelimesinden nefret etmeye başladılar çünkü bu kelime, kendilerine göçebelik devri hayatlarını, bedevîliklerini, kabalıklarını hatırlatıyordu bu sebeple, sadece "israiloğulları" adıyla tercih ettiler (ahmed çelebi, mukayeseli dinler açısından yahudilik, terc ahmet, m büyükçınar, ömer f harman, s 26-28)
  ibraniler, kutsal kitaplarda hikâyesi anlatılan sami asıllı ortadoğu halkıdır. ibranilerin kökeni, mezopotamya'dır. göçebe olarak yaşayan bu kavim, aralarındaki en bilgin ve en saygın kişilerce (eski peygamberler) yönetiliyordu. eski ahit'e bakılacak olursa, milattan 2000 yıl kadar önce, onlardan biri, yani ibrahim peygamber gidip kenan ülkesi'ne (şimdiki filistin) yerleşti; bunlara "nehri aşan" anlamına ibranî dendi.
  
  sonra, kenan'da kıtlık başladı. açlık yüzünden halkın bir kısmı mısır'a göç etti ve orada köle olarak yaşadı. ibrahim'den sonra ibranilerin başına yine o'nun oğulları geçti: yâkup ve ishâk, bunların en ünlüleridir. yâkup, bir gece rüyâsında tanrı yâhovâ ile güreşmiş ve onu yenmişti. bunun üzerine kendisine "güreşte yenen" anlamına israil adı verildi. kavmine de israiloğulları dendi.
  
  sonra yakup'un oğlu yusuf mısır'a gitti ve bir süre sonra kavmini de yanına aldırdı. ama m.ö. 13. yy.da ibranîler, musa'nın firavun'la olan mücâdelesi yüzünden, onun yönetiminde mısır'dan ayrıldılar. uzun süre çölde yaşadılar. sonra "adanmış ülke" diye adlandırdıkları filistin'in fethine giriştiler.
  
  îbranîler, davut ve süleyman zamanında (m.ö. 10. yy.) zenginliğin ve kudretin doruğuna ulaşmışlardı. ama, süleyman ölünce, gerileme dönemi başladı ve krallık, iki rakip devlete bölündü: israil ve yâhudi devleti (yuda). bu devletler, sırayla asurluların, babillilerin, perslerin ve romalıların egemenliğine girdi.
  
  dinleri tek tanrılıdır. (yahudilik=musevilik). ilkçağ'ın tek tanrılı dine inanan ilk kavmidir. kutsal kitapları tevrat'tır. ibraniler. musevilik'i milli bir din olarak kabul ettiklerinden, bu din diğer kavimler arasında fazla yayılmamıştır. dinlerinin etrafında milli bir birlik oluşturduklarından. dünyanın dört bir yanına dağılmış olmalarına rağmen birbirleriyle dayanışma içinde olmuşlardır.
  
  ıı. dünya savaşı sonunda, ingiltere ve amerika'nın yardımıyla bugünkü filistin'de israil devletini kurmuşlardır. en önemli eserleri, kudüs'teki mescid-i aksa'dır (süleyman mabedi).
  
  kaynak: `http://www.msxlabs.org/…braniler.html#ixzz2wvqxndfw`