doping

• son günlerde hayret ve merakla sebeplerini merak ettiğim şeydi. bugün doping hakkında hürriyet gazetesinde güzel bir röportaj vardı. haberi gazeteden okumak isterseniz linki: http://www.hurriyet.com.tr/…por/futbol/24513756.asp
  
  gazeteyle uğraşmayım diyorsanız haberin tamamı:
  
  türk sporcusunun dopinge bakış açısını bir antrenör işte bu sözlerle açıkladı: "bir türk sporcusunun doping yapmasının bir kaç nedeni vardır. ilk olarak daha iyi olmak için. kendi yeteneğine (yeteneksiz bile olsa) inandığı için. ikinci olarak da tüm dünyanın bunu kullandığına inandığı için. denetimlerin artmasıyla sporcular doping kullandıklarını saklamak için ilginç yöntemlere başvuruyorlar. o yollardan ikisi; hamile kalmak ve kan transferi...
  
  türkiye aylardır beri doping skandalı ile çalkalanıyor. halterde, atletizmde hatta “er meydanı” diye tanımladığımız kırkpınar güreşleri’nde bile... ve tüm türkiye aynı soruyu soruyor: neler oluyor? biz de bu soruyu bir atletizm antrenörüne sorduk. doğrusu aldığımız yanıtlar kanımızı dondurdu. gelin bu teleröportajı birlikte okuyalım.
  
  ‘denetimler arttı kel göründü’
  doping olayları bu yıl niye arttı ve sporcular nereden alıyor bu doping ilaçlarını?
  - dopingci sporcu sayısı hep aynıydı. sadece bu yıl denetimler arttı ve kel göründü. ilaca gelince, 2 tür ilaç kullanıyorlar. birincisi sağlık bakanlığı onaylı ilaçlar ki bunları eczanelerden tedarik ediyorlar. diğeri de bakanlık onayı olmayan ilaçlar. bunları da karaborsacılardan ya da internetten temin ediyorlar.
  
  fiyatları ne kadar ve nasıl buluyorlar?
  - eczanelerdekiler normal fiyatlar. ama karaborsa ilaçlar dolar ya da euro üzerinden fiyatlandırılır. nasıl bulduklarına gelince, onlar bulmaz, karaborsacılar onları bulur.
  ‘antrenör sporcusuna veremez’
  dopingi sporcularına antrenör mü verir?
  - reşit olan hiçbir sporcuya bunu veremez.
  
  ödül için 500 altın vermek teşvik edici değil mi?
  - bu sporcu için öyle. antrenör en fazla 30 altın alır.
  
  bir türk sporcusu neden doping yapar ki?
  - bunun birkaç nedeni var. ilk olarak daha iyi olmak için. kendi yeteneğine (yeteneksiz bile olsa) inandığı için. ikinci olarak da tüm dünyanın bunu kullandığına inandığı için.
  
  gerçekten tüm dünya kullanıyor mu?
  - bir türk sporcusuna göre usain bolt dopinglidir. buna gönülden inanır. ama açıklamaz. doğrusu budur.
  
  ‘kimse temiz değil ki’
  türk sporcuları beceriksiz mi? neden yakalanıyorlar?
  - çünkü sektördeki gelişmeleri takip etmiyorlar. mesela bazı ilaçların ortaya çıkma süreci değişir. 30 günden 60 güne çıkar. bunu takip etmezseniz yakalanırsınız. bir de istihbarat önemli tabii...
  
  nasıl istihbarat?
  - hem bu sektördeki değişimler, hem de kurduğunuz ikili ilişkiler ve o ilişkiler sayesindeki kulisler.
  
  biraz açar mısınız?
  - iaaf başkanı, doping kontrol şefi ve daha pek çok ism fransa’ya yakınsa, bir fransız atletin başı derde girer mi? doping kontrol şefi’nin aylık 5 bin dolarlık maaşı monaco’da yaşamasına yeter mi? hele kızı abd’de okuyorsa...
  
  peki türklerin hiç mi günahı yok?
  - var tabii.. ama dedim ya, hiçbir türk sporcu bir alman’ın, fransız’ın ve hatta bolt’un bile temiz olduğuna inanmaz.
  
  türkiye ve doping
  atletizm: aralarında eşref apak’ın da olduğu 40’a yakın sporcu ceza aldı. aslı çakır apltekin ve nevin yanıt’ın soruşturması sürüyor.
  halter: son altı ayda yapılan kontroller neticesinde 33 sporcunun yasaklı madde kullandığı tespit edildi.
  güreş: tarihi kırkpınar güreşleri’nde altın kemeri ömür boyu kazanan ali gürbüz’ün de aralarında olduğu 9 kişi dopingli çıktı.
  bisiklet: türkiye turu’nu kazanan mustafa sayar dopingli çıktı.
  maddeler doping için çıkmadı
  
  nedir bu doping maddeleri?
  - aslında özel olarak doping maddeleri diye bir şeyden söz etmek çok anlamlı değil. bu ilaçlar daha çok sağlık sektörü için geliştirilmiş kimyasallar. birkaç örnek vereyim:
  
  anabolitler: daha çok ameliyattan çıkan hastaların hızlı iyileşmesi için kullanılır.
  epo: kanser hastaları için üretilmiştir. kandaki hamoglabin oranını artırır. akdeniz anemisi için de kullanılır.
  enfetaminler: uyarıcılar. uzun yol şoförleri uyanık kalmak için kullanırlar. sibirya’da 3 gün direksiyon sallayan şoförler var.
  
  dopingden kaçış yolları
  nasıl kaçıyor atletler doping kontrolünden?
  - bu kadar ayrıntı vermek doğru olur mu bilmiyorum. ama mesela dondurulmuş idrar diye bir gerçek vardır. atlet temiz olduğu döneme ait idrarı saklar ve dondurur. kontrol zamanı da bir şekilde bu numuneyi verir.
  
  başka?
  - yapay penis örneği. bunu erkek atletler kullanır. penisine bağlı bir aparattan eski ve temiz idrarını numune kabına aktarır.
  garip doping yöntemleri
  denetimlerin artmasıyla sporcular doping kullandıklarını saklamak için ilginç yöntemlere başvuruyorlar. o yollardan ikisi:
  hamile kalmak: kadın sporcular hamile kalarak özellikle kasık kaslarının kuvvetlenmesini sağlıyorlar. yarışlardan sonra ise bebeklerini aldırıyorlar.
  kan transferi: lance armstrong’un lugatımıza kattığı bir kaçış yöntemi. bu sayede, yarışta doping yapsanız da kontrolleri sırasında vücudunuzda temiz kan dolaşıyor.
  doping ekonomisinin çökmesine izin vermezler
  peki nasıl önüne geçilecek bu doping olayının?
  - geçilemeyecek. çünkü inanılmaz bir ekonomisi oluştu dopingin.
  
  karaborsadan mı söz ediyoruz?
  - hayır o küçük bir boyutu bu işin. şimdi bakın uluslararası atletizm federasyonu (ıaaf) her yıl uluslararası doping ajansı’na (wada) 20 milyon euro veriyor. yüzme federasyonu 15 milyon euro. toplayın tüm federasyonların verdiği rakamları. müthiş bir para değil mi? bitmedi wada’nın her denetçisi ki her ülkede en az iki tanedir. mesela rusya’da bu sayı 20’dir. ayda 7 bin euro alır. dünyada doping biterse bu ekonomi çöker. buna izin verilir mi?
  
  peki ne yapsınlar?
  - adil olsunlar. adil değiller bir defa. tüm dünyada atletlerden 2005 yılından bu yana kan örneği alıyorlar. ama afrikalı atletlerden almadılar. gerekçeleri de hijyen şartlarıydı. hastalık korkusundan adaletsiz bir uygulamaya göz yumdular. ayrıca wada’ya bu para 400’ün altındaki atletin kontrolü için ödeniyor. peki 401’inci atlet ne olacak?
  
  dopinge bulaşan ünlü atletler
  ben johnson
  marion jones
  lance armstrong
  carl lewis
  sherone simpson