arş

• arşın ne olduğuyla ilgili turan dursun'dan:
  
  "tann'nın tahtıyla sarayı"na, kur'an dilinde "arş" denir. "arş", sözlük anlamıyla, "tavanlı bir yapı" demek. (bkz: râğıbu el müfre-dat.) "taht", "saray" anlamında kullanır. (bkz: arapça sözlükler.) şe-rif cürcanî'ye göre, "arş", "tüm cisimleri (varlıkları) içine alıp kuşa-tan bir cisim "dir. (bkz: cürcânî, ta'rifât.) eski gökbilimde, "gök" demek olan "felek"ler "9"dur. "9. felek" için: "feleklerin feleği", "en büyük felek" ve "atlas feleği" diye adlar verilir. (bkz: şerhu'l- çağ-minî, arapça, 15-16, 23-24). işte din dilindeki "tann'nın arşı"da bu-dur. (bkz. muhammed ali tehânevi, keşfu ıstılahati'l-fünûn, istan-bul, 1984, tıpkıbasım, arapça, 2/981.)
  
  kur'an'da tann için "kral" anlamında "melik" denir. (bkz. tâ-hâ: 114; mü'minûn: 116; haşr: 23; cum'a: 1; nâs: 2.) "kral" olunca da "saray"ı ve "taht'ı olur. "tann'nın arş'ı da bu anlamda.
  
  "arş" kur'an'da, türevlerinin dışında 26 kez geçer. 4'ü, "sebe' (saba) kraliçesi"nin "tahü-sarayı" anlamında. (bkz. nemi: 23, 38,41, 42.) biri, "peygamber" yusuf un "taht"ı. mısır'da hükümdarken. (bkz. yusuf: 100.) öbürleriyse tann'nın. (bkz. a'raf: 54; tevbe: 129; yu-nus: 3; hûd: 7; ra'd: 2. ve öteki surelerdekiler.
  
  ...
  
  muhammed'in bir açıklamasında da, "arş"ın, "cennet'in üstünde olduğu anlatılır. (bkz. buhârî, e's-sahih, tevhid/ 22; tirmizi, sünen, hadis no: 2530-2531.)