dede paradoksu

• geçmişe yapılabilecek zaman yolculukları ile ilgili en bilinen paradokstur. zaman makinanız olsa dahi, geçmişte birşeyi değiştiremeyeceğinizi kanıtlar.
  kısaca şöyle özetlenebilir:
  
  "geçmişe bir şeyi değiştirmek için gittiğinizde, ve geçmişte o şeyi değiştirdiğiniz zaman, gelecekte, geçmişe gitme nedeniniz zaten ortadan kalkmış olacağı için geçmişe gitmezsiniz. buna gerek duymazsınız.
  ama geçmişe gitmezseniz o nedeni de ortadan kaldıramazsınız. o zaman geçmişe o nedeni değiştirmek için gitmeniz gerekir.
  çevrimsel bir paradoks oluşur.
  kısacası geçmişte bilerek birşey değiştiremezsiniz."
  
  isminin büyükbaba, ya da dede paradoksu olarak geçmesi ise şu daha basit, ama daha bilinen örnekten türetilmiştir:
  
  "geçmişe dedenizi o çocukken öldürmek için gittiğinizde, ve başardığınızda, siz doğmamış olacağınızdan, geçmişe gidip, dedenizi öldüremezsiniz"