zikir

• birçok manalarıyla birlikte 'hatırlamak, anmak' manalarının öne çıktığı kavram.
  
  allah'ı hatırlatan herşey zikir olarak değerlendirilebilir. bu hatırlama, elde tesbih zikir çekerek ^** olabileceği gibi, mesela, dışarıda yağmakta olan yağmurun, önünde durduğunuz pencerenin camına çarpana kadar geçirdiği aşamaları, vasıl olduğu toprakta tetiklediği hadiseleri ve bu eksende canlıların faydasına olabilecek bir çok faydayı düşünerek, bu hadiselerin arkasındaki zatı ağzınızı açmadan tefekkür etmek de zikir olarak telakki edilebilir.
  
  fakat, hangi şekilde olursa olsun, kişiyi allah'ı hatırlatma, onu duyma potasına yaklaştıramayan bir fiilin, zikir olarak değerlendirilmesi biraz su götürür bir keyfiyet arzetmektedir. misal, elde tesbih, yüzlerce defa 'allahu ekber' diyen bir kişinin kafasında yarın tahsil edeceği borcuyla alakalı hesaplar dönüyorsa ve ruhu bir yerde, bedeni bir yerde bir görüntü arzediyorsa, bu kişinin kötü bir durumda olmadığına hükmedilebilir ama, allah'ı zikrettiğini söylemek de epey güç olur.