büyük hadron çarpıştırıcısı

• cern tarafından amerika enerji dairesi^*'e daha çok katkıda bulunması için talepte bulunulan asrın deneyi^*. bu ayki (temmuz 2006) physics todaydeki yazıya göre, amerika lhc'nin inşası için 200 milyon dolar, çalıştırılması için ise 331 milyon dolar vermiş. cern'in yöneticisi robert aymar^* lhcnin maliyetini 6.6 milyar dolar olarak öngörüyor. ayrıca 2008'den 2011'e kadar yapılacak deneyler için, yıllık "yüz milyonlarca dolar" bir ek maliyet gelecekmiş. adamlar ise hala borç içinde. buna karşın amerika'dan gelme 750 araştırmacı lhc'ye katkıda bulunacak. bu sayı cern'e dahil ülkelerin (tek tek) araştırmacı sayılarından daha fazla.
  tahmin edilebileceği gibi amerika enerji dairesi "veremeyiz biz para" diyor. adamların yaklaşımı şu: biz o kadar araştırmacı yolluyoruz, sonuçta onlar bu çalışmaya en çok katkıyı verecek. hem bizden para istiyorsunuz, hem de deneyin yönetimiyle^* ilgili söz sahibi olamıyoruz, oh ne ala.
  
  şimdi düşünüyorum ben de, yazıyı bir iki kere okudum, hala tam çıkaramadım kime hak verdiğimi. şimdi cern'in durum vahim, fransa isviçre falan deli gibi dayamış parayı, o kadar maliyet var, ama hala para yok. yan taraftan amerikanın yaklaşımında da alttan alta "adam gibi management olsa o bütçeyle neler yapılırdı" iması da sezilmiyor değil. şimdi kaynağım bir amerikan yayını olduğu için taraflı da olabilir, ama yine de bilimciler çıkardığı için tarafsız da olabilir. ona bile karar veremedim. ha, amerikalılar yönetimde söz sahibi olsa da sonuçta ne değişir orasını da kestirebiliyor değilim, hani "mini black hole'u boş verin, sadece higgsi bulun yeter" gibisinden bir kısıtlama yaparlar mı ki?
  
  ne acı ki şu anda tüm ilgi hadron colliderlar üzerine, tüm elektron çarpıştırıcılar da teker teker kapandı, daha araştırılacak bir araba fizik var, onlar ne olacak. higgs'i lhc'de bulsalar ne olacak? illa ki elektron-pozitron tokuşturup higgs'in teoriye nasıl eklemlendiğini (phi2 mu phi4 mu başka bir şey mi) görmeleri gerek. bence amerika daha fazla kızdırmasın beni^* lhc'ye yardımda bulunmayıp tüm bilimsel kaynakları ilc^*'ye yığsın (http://www.linearcollider.org/cms/).
  
  (bkz: ekşi sözlük haber ajansı sundu)