eşeği saldım çayıra

• artik adama (bkz: kazak abdal) ne yaptilarsa dinden imandan cikarmislar. turkuye konu olan kisiyi dogurtan ebeden selasini veren muezzine kadar yakin uzak temas eden kim varsa avradi gitmis. ne bu siddet bu celal, saskinlik icindeyim. elbet vardir hakli sebepleri. kimbilir ne yaptilar da boyle delirttiler adami. amerikan film repligi vari "hey sakin ol dostum" diyesim geldi ama avrat gidecek diye korkuyorum. cok kizdirmislar adami cok. olup bitenlere karsi patlama raddesine gelindiginde mutlaka hatirlanan ve agza dolanan bir turkudur. "... ulan senin de avradini..." (basa istediginiz ismi koyabilirsiniz) seklinde iki doz alinmasi doktor tavsiyesidir.
  
  ek: bu turku bana nedensizce 25th hour filminde edward norton'un ayna karsisinda kim var kim yok giydirdigi monologu hatirlatmakta. sanirim bu turkuden araklamislar o sahneyi.
• bu türküyü ilk kez dinleyip şaşkınlıktan donakalan ve "abi, kim yazmış, kim söylemiş bunu ya" diye atlayan sazanlara bilge bir tavırla "bekle yavrum, acele etme, son kıtada sana da var bişeyler, öğrenirsin" diye cevap vermek de ayrı bir zevktir. kazak abdal kimseyi eksik bırakmamış, saolsun.
• benim bildigim sozleri ise soyledir.
  
  eşeği saldım çayıra,
  otlayıp karnın doyura
  gördüğü düşü hayıra
  yoranın da avradını
  
  münkir münafıkın huyu,
  yıktı harap etti köyü
  ölüsüne bir tas suyu,
  dökenin de avradını
  
  dağdan tahta indirenin,
  iskatına oturanın
  mezarına götürenin,
  imamın da avradını
  
  derince kazın kuyusun,
  inim inim inlesin
  kefen dikmeye iğnesin,
  verenin de avradını
  
  müfsidin bir de gammazın,
  malı vardır da yemezin
  ikisin meyyit namazın,
  kılanın da avradını
  
  kazak abdal soz soyledi,
  cümle halkı tan eyledi
  sorarlarsa kim söyledi,
  soranın da avradını
• kazak abdal'ın, kıraç isimli zat tarafından berbat edilmiş eseri. türküyü sözümona yorumlayan bağırgan ve çığırgan şahsiyet hiç utanmamıştır kimi kısımlarını sansürleyip kimi kısımlarını da türkçe'yle alakası olmayan bir şekle sokarken. işte örnekler:
  
  1. (kıraç versiyonu)
  .....
  kefenin diken iğnesin
  dikenin de avradını
  
  (doğrusu)
  ...
  kefen dikmeye iğnesin
  verenin de avradını
  
  2. (kıraç versiyonu)
  kazak abdal söz söyledi
  yaktı köyü mahfeyledi
  sorarlarsa ne söyledi
  soranın da avradını
  
  (doğrusu)
  kazak abdak söz söyledi
  cümle halkı dahleyledi
  sorarlarsa kim söyledi
  soranın da avradını.
  
  kardeşim sende hiç mi utanma sıkılma yok? hiç mi düşünmek yok "bu türkiye'de bazı insanlar türkçe biliyor olabilir" diye?
  
  "kefenin diken iğnesin dikenin de avradını"
  ne demek bir deyiver allah aşkına.
• sorarlarsa kim soyledi
  soranin da avradini
  
  beyitiyle yirtar koparir anarsistligin himalayalardaki bayragini..enfestir
• 3000 yıl sonra türkiye'nin bir yerinde arkeolojik araştırma yapıp bu türkünün kaydını bulacak olan ecnebiler, yerel halka türkünün hikayesi hakkında danışıp ülke tarihine göz attıklarında eserin muhtemelen 2000'li yılların başına ait olduğu kanısına varacaklardır.
• çok duydum, dinledim ama sözlerine hiç ayrıntılı şekilde dikkat etmemiştim. geçenlerde arkadaşlarla otururken biri açtı telefondan bu şarkıyı. sözler dikkatimizi çekti. gördüğü düşü hayra yoranın avradından tut, imamın avradına kadar herkese basmış küfrü adam. kimmiş acaba, niye yazmış falan diye birbirimize sorarken şarkının sonunda bize de bi güzel geçirmiş olduğunu anladık hafif dumur halinde:
  
  ''sorarlarsa kim söyledi
  soranın da avradını...''
  
  her neyse biraz araştırdım. efendim şarkı hakkında bir efsane dolaşagelmiş bugünlere, kısaca anlatayım:
  
  ''bir zamanlar bir köyde zalim mi zalim bir ağa yaşarmış. köylüye etmediği zulüm, çektirmediği eziyet kalmamış. gel zaman git zaman bu ağa yaşlanmış. ölümüne yakın toplamış köylüleri meydana, demiş ki: ' yıllardır size yapmadığım kötülük kalmadı. ne kadar beddua etseniz, ne kadar ceza verseniz azdır. siz en iyisi ben ölünce cesedimi köyün girişindeki ağaca asın. halimi gören kötülükten, zulümden vazgeçsin, doğru yolu bulsun. en azından ölünce faydalı olayım insanlara, vasiyetimdir.'
  
  aradan bir süre geçmiş, ağa ölmüş. vasiyetini yerine getirip asmışlar cesedini ağaca. birkaç gün sonra köyü jandarma basmış. ağaca asılı cesedi görüp, hepiniz birleşip öldürdünüz ağayı diye köy halkını bi güzel dayaktan geçirmişler. köylüler ne kadar dil döktüyse inandıramamışlar suçsuz olduklarına. ağa giderayak son şakasını yapmış meğerse. bunun üzerine kazak abdal almış sazı eline, vermiş veriştirmiş önüne gelene...''
  
  şimdiye kadar niye sözlerine dikkat etmediğimi de anladım bu arada. ben kıraç'tan dinlemiştim hep bu türküyü. afedersiniz ama resmen içine sıçmış meğerse. küfrü yumuşatacağım diye sözlerini mantıksız değiştirmiş falan. bundan sonra erkan oğur'dan dinlemek farz olmuştur.
• halkın büyük yoksulluk içinde olduğu ve baskının yükseldiği bir dönemde yazılmış, dolayısıyla nefret dolu bir şiirdir. "gördüğü düşü hayra yoranın da avradını.." dizesi öyle bir halet-i ruhiye içinde iyi bir şey düşünenin ya da geleceğe umutla bakan insanın diğerlerinin sinirlerini bozmaktan başka bir şey yapmadığını tasvir edip bir araba küfrü yemesi gerektiğine işaret eder. içinde bulunduğumuz bugünler için de kullanılabilirliği yüksektir. "n'aber" diye soranlara cevap gibidir, sorulmamalıdır kimseye "n'aber nasılsın". yanlış, çok yanlış. (bkz: 4 kişilik ailenin fakirlik sınırı)
• grup cig yorumunda "avradini" sözünün yanina bir de "ebesini" ilistirilmistir.
• yavşak yavşak, annesinin kuzusu kibarlığında söyleyenleri piç ettiği, adamı mezarında takla attırdığı türkü. hepsini dinleyeyim onların da avradına girecem sözlük; sabret; kanımda var eksik kalan taşları gediğine sokuvermek.
  
  şimdiden başlayayım:
  
  a) saygıdeğer cem karaca: sen o kadar devrimciyim diye geçin, yüzyıllardan gelen bir eserin fitilini fıçıya geldiği yerde kes, utan, avradını diyeme... senin sanatçı kişiliğini bağlayan korkak damarın.... (bak ben de çekindim gördün mü, hiç güzel değil)
  
  b) rahmi saltuk: harikulade, bağlaman ama sadece. bu türkü sen gevrek gevrek taşak geçerek söyle diye yazılmamış. adamın içi dolmuş, gereken yere ayarı vermek için köklemiş gazı. pedala tuğla koyup yol kenarındakilere göz kırparak söylenmez bunun türküsü...
  
  c) kıraç: bu türkünün ruhu senden başkasından hissedilmiyor. okkadar şevkli ve hararetli avradını diyebilen bi adam yok. herif yattığı yerden bunu duyuyorsa konuyla ilgili yarasında iyileşme gıdıklanmaları olmuştur. ve lakin sana o şarkının sözlerini kırptırıp büktürenin bilahare... unutmadan, o rezil ötesi, glam/hard rock solonun bu türküye o klişe licklerle oturacağını düşünüp de koyanın ve de çalanın...
  
  d) erkan oğur: yine damardelen bağlamaya rağmen "bak zıpırın biri neler söylemiş..." edasıyla söyleniyor. senin yorumun ile bu türküyü dinledikten sonra trt halk müziği korosunu baştansavma ve tekdüze bulanın da...
  
  ve araya zaman gelir de eklemezsem son olarak ve asıl olarak aldığım gazı fikir beyan etmenin karşısında bok çuvallarından bariyer gibi duran sansürün de, savunucularının da... bu adam zamanında sikeyim diyememiş, bi adım ileri gidebilmek yerine önüne geçenin de avradını sikeyim.