hayreti

• can katar câna dolu içip öpüştükçe müdâm
  bu da bir gûşedürür bunda güzel canlar olur
• ben bu bâzârun ne bâzirgânı ne bezzâzıyim
  kuy-ı aşkun unmadık bir rind-i şâhid-bâzıyim
  
  bir megesce kadrüm olsa hân-ı vaslundan n’ola
  ben de hâlümce mahabbet evcinnün şeh-bâzıyım
  
  câna kalmasam bu gün meydana aslâ hak bilür
  riman-ı kâkül-i dil-dârumun cân-bâzıyim
  
  sen nice erbâb-ı hüsn içinde müstesnâ isen
  pâdişâhum ehl-i ‘aşkun ben de bir mümtâzıyim
  
  it gibi öldürmez isen ger rakib-i kâfiri
  deme hiç ey hayreti ‘âleme ben de gaziyim
• padişahı ve yönetimi "sikem" redifli bir gazelle yeren, bilhassa bu şiirinde pargalı ibrahim paşa'ya olan öfkesini de kusan isyankar şair.
  
  "şimdiki begler mürüvvetden dem urup her nefes
  ehl-i dil ‘âriflere itdügi ikrârın sikem"
• "oğlan sever deyü beni sevmez eğerçi halk
  sevmezse sevmesin deli gönlüm sever diler." demiş olmakla birlikte;
  "ey hace sanma sen bizi şehvet esriyüz
  didar hakkı aşk u muhabbet esiriyiz." beyiti de ona aittir.
• ali durantopuz sayesinde miri malı isimli gazelini öğrendim. şu şekilde sözleri:
  
  görmedüm mihrin baka gördüm fenâ dârın sikeyim
  bu fenânun bî-mürüvvet mîr ü serdârın sikeyim
  
  çârsû-yı dehr içinde dâyımâ sûret sûret
  ehl-i ma’nâ ile itdükleri bâzârın sikeyim
  
  atlas-ı çarhun kabâyam aldanursam rengine
  bana şâlüm yeg durur anun iç astârın sikeyim
  
  kala ben bîmârunuz bu gûşe-i iflâsda
  vaz geldüm bunlarun itdügi tîmârın sikeyim
  
  şimdiki begler mürüvvetden dem urup her nefes
  ehl-i dil ‘âriflere itdügi ikrârın sikeyim
  
  bî-vefâdur kahbe dünyâ gibi bunlar bunlara
  kulluk eyleyen gidilerün perestârın sikeyim
  
  ehl-i ‘irfâna kuru tahsîndür ihsânları
  bu zemâne beglerinün cümle etvârın sikeyim
  
  zerre denlü yok durur mihr ü vefâ didükleri
  bu ‘avâmun hâsılı ey hayretî varın sikeyim
  
  http://utay-alidurantopuz.blogspot.com.tr/…html?m=1
• "zülfünün dârına berdâr it şehâ mansûr-vâr
  işidürsen hayretînün keşf-i esrâr itdügin" beytül gazelinin sahibidir gururlu şair.
• rumeli’nde pek çok şâirin vatanı olan vardar yenicesi’nden yetişen hayreti, tezkirelerin ifadelerine göre, isnaaşeriyye(oniki imamcılık) inançları kuvvetle terennüm eden hem kalenderi hem bektaşî bir şâir idi. daha doğru bir ifadeyle, kalenderîliğin henüz bektaşiliğe vuslü tam anlamıyla gerçekleşmediği dönemde yetişmişti. divanı, kendisinin
  kudretli bir şâir olduğunu ortaya koyduğu gibi, 16. yüzyıl kalenderîlerini tanıma
  açısından da mükemmel bir kaynaktır.
  
  şah hakkıyçün bugün ey hayreti hayrân ü zâr
  hânekah-ı ışk içinde baş açık bektâşîyem
  
  beytiyle, kendisinin aynı zamanda bir bektaşî olduğunu dile getiriyor.
• ne süleymâna esîrüz ne selîmün kuluyuz
  kimse bilmez bizi bir şâh-ı kerîmin kuluyuz
  
  kul olan aşka cihan beglerine eğmedi baş
  başka sultân-ı cihânuz gör a kimün kuluyuz
  
  gam yerüz kan yudaruz kûşe-i mihnetde müdâm
  sanma biz kevser-i cennet-i naîmün kuluyuz
  
  hüsn-i hadis kuluyuz sanma bizi sultânım
  vech-i pâkünde olan ân-ı kadîmün kuluyuz
  
  terkedüp hayretiyâ tâc ü kabâdan geçdük
  anca bu dünyede bir köhne kilimün kuluyuz
  
  demiş adam. yani diyor ki:
  
  ne kanuni süleyman'ın esiri ne yavuz selim'in kuluyuz
  kimse bilmez, biz kerem sahibi başka bir şahın kuluyuz (allah'ın)
  
  aşka kul olan dünya beğlerine baş eğmez
  biz başka bir dünyanın sultanıyız, gör kimin kulu olduğumuzu
  
  çile ve zorluk köşelerinde daima gam yeriz, kan içeriz
  sanma ki naim cennetindeki kevser suyunun kuluyuz
  
  bizi bir başlangıcı olan güzelliğin kulu sanma
  daima en saf halinde kalan o ezeli endamın kuluyuz
  
  tacı zenginliği terk ettik ey hayreti
  bu dünyada ancak bir köhne kilimin kuluyuz.
• çok güzel bir gazeli burada ve bazı yerlerde "sikeyim" redifli olarak verilmiş. fakat bu yanlış. vezne bakınca da kolaylıkla anlaşılacağı üzre "sikem" olması gerekirdi.
  
  görmedüm mihrin baka gördüm fenâ dârın sikem
  bu fenânun bî-mürüvvet mîr ü serdârın sikem
• terk ü tecrid ehliyüz hanümandan fariğüz
  iki alemden beriyüz in ü an'dan fariğüz
  varımız mahbup ile meydür kalandan fariğüz
  biz de birkaç laubaliyüz cihandan fariğüz
  
  biraz açarsak;
  
  birinci dizede toplumdan^* ve aileden^* uzak olduğunu,
  ikinci dizede varlık ve mana alemlerinden geçmiş^*, her türlü teferruattan uzak olduğunu,
  üçüncü dizede sevgili ve içki^* dışındaki nesnelerle ilgisi olmadığını
  dördüncü dizede melamet^* ehli olup dünyadan geçtiğini
  
  söylemek istemiş olabilir diyebileceğimiz aşık.