• tanrının olmadığının ispatı "şöyledir de böyledir, bu yüzden tanrı yoktur" diye kafa yormaya gerek olmayan bir uğraştır. çünkü herkes "tanrı vardır" bilgisini başkalarından öğrenir. küçük yaşta aileden, yahut okuldan, yahut da kitaplardan. ortada tanrı manrı yokken biri kalkar, kişiye "tanrı vardır" der. yani asıl iddia tanrının yokluğu değil tanrının varlığıdır. ve şöyle bir hukuki kural vardır: "beyyine külfeti iddia makamına düşer", yani, iddia eden iddiasını ispat etmek zorundadır. kişinin bildiği dünya masadan sandalyeden, yerden gökten, görüp işittikleri ve hissettiklerinden ibaretken adamın biri bu kişiye "tanrı vardır, o ki şöyledir, o ki böyledir" demiş ise bu iddiasını ispata mecburdur. fakat kişi ispat beklemeksizin bu iddiayı kabullenir. neden? çünkü çocuktur, küçüktür, anne babasının, öğretmeninin dediklerine inanmaktadır. otorite sahiplerinin iddialarını sorgulamaksızın kabul etmekte, benimsemekte, ilerleyen yaşıyla birlikte de bu kabulü içselleştirerek zihinsel yapısının vazgeçilmez bir ögesi, bir temeltaşı haline getirmektedir. şu halde tanrıya içtenlikle inanmış olan bir kişiye tanrının olmadığını ispat etmenin tek yolu onun aile-okul-devlet-toplum otoritesine duyduğu inancı yıkmaktır. ki bu da onunla tartışarak yapılabilecek bir şey değildir. kişi, bireysel olarak, bu inancı ancak kendi yaşantısındaki çok özel süreçler doğrultusunda sorgulamak durumunda kalabilir, bu durumda kalmazsa da sorgulamaz. yani toplumsal otorite bireye felsefe külahını ters giydirmekte, yarattığı yapay inancın namümkün ispatından kurtulmak için aksinin ispatını talep etmekte, üstelik aksini iddia edenleri suçlu ilan etmektedir. kendi suçluluğunu örtbas etmek ve kendi otoritesinin haklılığını oluşturmak için karşı tarafta yapay suçluluk duygusu yaratmak otoritenin en olağan taktiğidir.
  • buyuk dinlerin tanri kavramina, yani evrenin gerisinden ayrilmis, dunyayi ve evreni bu haliyle yaratmis, herseye gucu yeten (omnipotent), herseyi bilen (omniscient), mutlak adalete ve merhamete sahip bir tanri anlayisina karsi cikmak icin bolca neden vardir. sadece ilginc argumanlari sunayim:

    oncelikle dualist bir evren gorusune gore, gercekligin deneyimleyebilecegimiz ve deneyimleyemecegimiz iki kismi vardir. immanuel kant birincisine fenomenler dunyasi, ikincisine numenler dunyasi demistir. zira deneyimlerimiz duyu organlarimiza ve zihnimizin a priori kaliplarina baglidir (nedensellik, nicelik, zaman, uzay,vs), dolayisiyla biz gercekligin sadece bir yuzunu goruruz. tipki bir manzaranin fotografi gibi. manzaranin kendisi ise goremedigimiz ozudur, yani "kendinde seydir" (ding an sich)

    simdi kant zihnimizin yapisi nedeniyle bu kendinde seylere hic bir zaman ulasamayacagimizi ve onlari deneyimleyemeyecegimizi soyler ve argumanlari o kadar kuvvetledir ki, onun zamanindan bu yana, tanrinin varliginin veya olmadiginin akil yoluyla ispati mumkun gorulmez. yanliz kendisi dindar bir adamdi ve bu ding an sichi de bir nevi tanri olarak goruyordu.

    iste bu baglamda "tanri var ve bu evreni yaratmis" diyenlere ise en guzel cevabi schopenhauer veriyor. cunku nedensellik ilkesi kantin argumanlarina gore sadece fenomenler dunyasina ozgudur ve iki dunyayi birbirine baglayamaz. numenler dunyasindaki bir sey, bizim deneyimledigimiz bir seyin nedeni olamaz. [schopenhauera gore iki dunya da ayni gercekligin farkli yonleridir ve biz, irade dedigi asil gucun (enerjinin) kendini gerceklestirmesi sirasinda (ornegin bizim hayatta kalma cabamiz) bu gercekligi tecrube ederiz. bu yonden kanttan ayrilir]

    ikinci olarak, bu intelligent design hususuna ise emergence teorisiyle karsi cikilir. [fakat intelligent designi, yani evrenin bugunku haliyle akilli bir varlik tarafindan en ince detayina kadar hesaplanip yaratildigi gorusu, curutulemez. cunku tanri, bizim beyinlerimizi, onu farketmeyecek sekilde yaratmis da denebilir. ornek olarak, siz butun evrenin ve kendinizin 5 saniye once yaratilmadigini kanitlayamazsini cunku tum anilariniz da kafaniza sokulmus olabilir. tabii buna mu inanirsiniz, emergence'a mi, orasi size kalmis]

    omnipotentlik hususu ise cok paradokslara gebe. en bilinenlerinden biri "tanri kaldiramayacagi bir tasi yaratabilir mi?". hayirsa omnipotent degil; evetse yine gucunun yetmedigi birseyler var. tabii bu paradoks, mantiksal tutarsizlik ve dilin kullanimiyla iligli birsey; ontolojik kanita paralel olarak hicbirseyi kanitlamaz.

    omscientlik hususu ise epey ilginc, cunku "madem tanri var ve merhametli, neden bu kadar cok aci ve kotuluge izin veriyor" sorusuyla yakindan ilgili. en bariz savunma, ozgur iradeye dayanir. kotulugu tanri degil insan yaratmistir ve ozgur irade sayesinde insan dogruyu secerek, tanrinin koydugu testi gecebilir ve seytan yarisi kaybeder. bu o kadar zayif bir savunma ki, neresinden tutsaniz elinizde kalir. oncelikle ozgur irade diye bir sey yok. bu determinizmle ayni sey degil. cunku, eylemlerimiz ve dusuncelerimiz yuzde 1 oraninda bile dis etmenlere bagli olsalar, ozgur irade savi curutulur. zira genetik, psikoloji, sartlandirma, hafiza, vs, gibi hususlari gozonune alirsaniz, irademizin tamamiyla bizim kontrolumuz disinda olduguna -benim gibi- inanmasaniz bile, yuzde yuz kontrolumuzde olmadigi gorulur. kaldi ki, cennete gitmek tamamen insanin elinde olsaydi bile, boyle abuk bir a priori zorunlulugun ne manasi var. yani biz yaratildik, tanri bir test hazirladi, ozgur irade ufledi icimize, bir yandan da seytanin durtmeleri var unutmadan, yani tuzaklarla dolu bir yoldayiz) sonra bu testi gecemeyenler sonsuz istiraba mahkum oldu. bu bir aciklama degil, sacma bir senaryo kurgusu. cunku buradaki asil sorun, "merhametli" tanrinin, bu ise bastan girismesi. yani ortada fol yok yumurta yokken, simdi aci ceken varliklar oldu. bu test, zorunlu degildi ki, ona da tanri karar verdi. zaten bu noktada, hepsinden once, omniscientlik argumani devreye giriyor. irademiz ne kadar ozgur olursa olsun, tanri herseyi biliyorsa, bu teste de gerek yok. yok tanrinin bilgisinin siniri ozgur irademizi gecemiyorsa, o zaman omniscient degil. her halukarda merhametli de degil.

    belki de bu tip bir tanri tasvirine en ilginc karsi cikis, ockhamin usturasi vesilesiyle yapilir. bu "ustura", ayni sonucu verecek iki alternatiften daha az hata olasiligi barindirdigi icin daha basitinin secilmesidir. eger tanrinin varligi veya yoklugu ispatlanamiyorsa, yani evrene dair olan gorusumuz onsuz da ayni ozelliklere sahip olacak, bir bilgi kaybina neden olmayacaksa, daha basit olan tanrinin yoklugu alternatifi secilir.

    elbette bunlarin hicbiri bu tip bir tanrinin yoklugunu ispatlamaz, sadece bu inancin temellerini sarsar. fakat panteist bir dunya gorusu (veya tasavvuf felsefesi) bu saldirilardan muaf tutulmustur. bu tip inanislar dahil, genel anlamda bir tanrinin varligina iliskin kanitlar veya savlar icin (bkz: tanrinin varliginin ispati/#6699634)
  • bir arkadaşım istop oynarken topu havaya atmış ve "tanrı" diye haykırarak topu yakalamasını istemişti.ama topu tutmadı tanrı.
    o zamandan beri ikircikli bir konudur bu bende.
  • birşeyin olmadığını ispatlamak için bütün evrenin kontrol edilebilmesi gerekir evren bizim bilgimiz dışında çok fazla öğeye sahiptir bütün evreni kontrol edemeyeceğimizden ispatlanması mümkün olmayan bir savdır zaten bütün evreni kontrol edebiliyorsak tanrıyızdır
  • -mahmut abiiiii!
    -ne var lan? tam kuran okurken konsantrasyonumu bozdun.
    -tanrı diye bir şeyin olmadığı ispatlanmış abi. isviçreli bilimadamları ispatlamış abi.
    -bunun için mi rahatsız ettin beni lan? zaten kuranda yaziyor bunlar
  • son derece gereksiz bir ispattır zira ispatlanması gereken yokluk değil varlıktır. şimdi ben ekşi sözlüğün ortasından bir tren geçtiğini ve bütün öküzlerin o trene baktığını iddia edecek olursam, bu trenin varlığını ispatlamak zorunda kalırım kimsenin benim ortaya attığım bu deli saçmasının aksini ispatlamak gibi bir zorunluluğu olmaz. yahut hayaletler vardır dersem bi hayaleti kulağından tutup, masaya yatırıp bağlamam ve ahaliye tepsi içinde sunmam gerekir.

    allah dediğimiz şey de böyledir. vardır diyorsan ispatlarsın. yoktur diyen zati yok demiş ne halt yemeye ispatlayacak.
  • her şeyin başlatıcısı olan tanrıdan farklı olarak ilahi dinlerin tanrıları insanlara akıl bahşederek onları tüm yaratıklardan üstün kılmış lakin kendi varlıklarına ilişkin akli delil göstermeyi reddederek kullarının rüştlerini ispatını akıl dışına, inança itmişlerdir. madem safi nur meleklerden akıl ve irademiz ile üstünüz o zaman varlığa ilişkin nesnel kanıt verile. yok nesnel kanıta dayanmadan iman ve itaat etmemiz gerekiyor ise o zaman akıl geri alına.

    irade sahibi kılıp yücelten ama özel kılındığımız niteliklerden bizleri sorgulamayan bir tanrı inancı kurgu hatası içerir; kurgu hatası ancak insan icadı olabilir kanaatindeyim.
  • (bkz: ahirette gotumuze girecek entryler)
  • evrendeki tum kumeler meselesiyle tanrinin olmadiginin ispati yanlistir.
    matematiksel olarak her kure kendisini de kapsar zaten. haliyle tum kumeleri kapsayan bir kume anlatildigi sekilde olabilir. ayrica kume sayisi sonsuza giderken herseyi kapsayacak kumenin eleman sayisi da sonsuza gider. bu tur limit durumlarinda da kume kendisini kapsayabilir.

    simdi ayrintilari hatirlayamiyorum ama buna benzer bir teoriyi okuldaki bir ispat matematik dersinden islemistik set theory bazinda (valla hristiyanlik propagandasi matematigi degildi, dupeduz matematikti)

    ote yandan tanirini var olduguna dair de gecerli bir kanit olmadigi uzere yoklugunun da kanitlanmasina gerek yoktur. sanirim carl sagan buna benzer bir sey ileri surmustu (ozet olarak veriyorum, tum quoteu kesinlikle hatirlamiyorum):
    simdi ben garajimda bir john adli bir yaratigin oldugunu ama yaratigin bizim gozumuzle gorunmedigini, istemedigi zaman bizim teknolojimizle yaptigimiz hic bir aygitla tespit edilemedigini ama gene de var oldugunu iddia edebilirim. ama bu iddiam sadece insanlarin beni deli olarak gormesine, halusunasyon gordugume inanmalarina yol acar.
    tanri da aynen bunun gibi varligi kanitlanamayan bir varliktir ama kimseye tanriya inandigi icin deli muamelesi yapmaz.
  • - ... ve iste bunun gibi nedenlerle yoksun sen aslinda.
    - bana pek makul gelmedi..
    - su an bana da pek makul gelmiyor ne yalan soyliim..
    - eh haliyle..
    - sictik bile diyemiyorum saygimdan..

    (bkz: olunce tanriyla karsilasan ateist)
hesabın var mı? giriş yap