blitzkrieg

• savunma sava$inda hat savunmasindan alan savunmasina geci$ surecinin taarruz uygulamasidir bir baki$ acisindan da. blitzkrieg'a kadar, birinci dunya sava$i da dahil sava$lar aslinda hep klasik $ekillerde ve basamaklarla yapilmi$, stratejik degil taktik harekatlarin toplamindaki ba$arisi cati$malarin ve son tahlilde kaderini belirlemi$tir. bu konsept cephe sava$i olarak bilinir. sava$larin genel hikayesi hep aynidir. klasik bir cephe sava$ini anlatalim once biraz:
  once hava ustunlugu mucadelesi verilip, du$man avci gucu durdurulur. bo$alan gokyuzu bombacilara kalir. asil muhabere hatti ve hatti besleyen lojistik rotalar havadan zayiflatilir. ikmal yollarinin imhasina cali$ilir. (ordular mideleri uzerinde yururler / napoleon bonaparte) bu surec topcular ile sikica desteklenir. isirilacak et, mumkun oldugunca yumu$atilir. hemen ardindan mekanizeler ve piyadeler ile cepheden taarruza gecilirdi. bu cok net bir siradir. savunmadaki generaller genellikle du$man topcu ate$inin yogunla$masi ile taarruzu beklemeye ba$larlardi. yani aslinda yonetilen butun sava$lar degil sadece adi cati$malardir. kafa kafaya iki ordu birbirine girer, sert olan kirar gecerdi. bu ayni zamanda uzun suren sava$lar demektir. cogu zaman bir cephe sava$inda iki du$manin kagit uzerindeki verileri du$unuldugunde kimin kazanacagi kestirilebilirdi. (top sayisi, piyade sayisi, makinali tufek sayisi, tahkimat duzeyi, kullanilabilecek tank sayisi, kullanilabilecek ucak sayisi gibi...)
  blitzkrieg farkli bir yorumdur. du$manin neler olacagini bildigi, cati$ma icin hazirlandigi hatti degi$tirmek veya bunu bir alan haline getirmektir. bu kontrolsuz artan cephe sayisi demektir. yontem kayiplari cok azaltan, kucuk guclerle buyuk gucleri yenme imkani veren bir yakla$imdir. haberle$me ve surat uzerine kuruludur.
  zirhlilar ile du$man hatti geni$ bir alandan degil, dar bir hattan matkapla delinircesine delinir, mekanizelerin surati ile ate$ altinda uzun sure kalmadan cephe gerisine ula$ilirdi. aslen bu zirhli saldiri ile cok buyuk bir kayip vermeyen savunma birlikleri arkaya sizan panzerlerden dolayi urker, tum hazirliklari bo$a cikar, lojistiksiz kalirlardi. bu taktigi osmanlinin hilal taktiginin, cephe delmelisi olarak da gorebilirsiniz. yuzyillar once de ormanlilar suvarileri ile blitzkriegi suvarilari ile yaparlar, ancak atlarin delme ozelligi bulunmadigindan kanatlardan sava$ alanina di$tan penetre ederek arkada birbirlerini gorene kadar ku$atmaya devam ederlerdi. bu ku$atma tamamlanip cember tamamlanana kadar da du$manla kilic kilica hic gelmezlerdi.
  uzeri zimpara ile kapli iki takoz du$unun. zimpara yuzeylerini birbirine surtun, i$te bu cephe sava$idir. ilk eriyen takoz kaybeder. burada zimpara asil muhabere hatti, takoz ise burayi besleyen ordu ve lojistik kanallardir. $imdi de bir takozu bir testere ile kesmeye ba$layin diklemesine. acilan cizgisel yariktan sonra da takozun icinde zimpara kagidina paralel olarak kaydirin testereyi. takozu eritmiyor ama kemiriyorsunuz ve yakinda takoz zimpara kagidi ile beraber du$ecek. i$te bu da blitzkriegdir.
  wehrmacht hemen her kara taarruzunu bu sistem uzerine ve/veya mekanize ustunlugu uzerine kurmu$ ve cok etkili olmu$tur. mekanizeleri hep sava$ alaninin en hizli ve en iyi yonetilen mekanizeleri idi. her tankta, genellikle du$manin pek onemsemedigi geni$ alanli ve guclu telsizler bulunurdu. tank harekatini yoneten general de bizzat tanklarin icinde bulnurdu bazen. mesela rommel hemen her tank sava$i'nda en onde tank'inin ba$inda idi.
  du$man hemen hicbir zaman hatlarini goz acip kapayana dek delip gecen ve arkadan saran, nerede olduklari bile dakika dakika degi$en alman mekanizelerini durdurmayi becerememi$tir. cunku hicbir sava$ araclari, hicbir yakla$imlari, doktrinleri, sert ve hizli bir birimi durdurmak uzere ozelle$memi$ti.
  madem daha once konu$ulmu$. biraz da rusya ve el alamein orneklerinden bahsedelim. el alamein, sava$ sonlarinda, tukenen alman lojistik kabiliyetinin sonucu, rommel'in malzeme ve asker eksiginden kaybedilmi$tir. devamli guclenen ve gayet iyi beslenen monty(general montgomery), alman tarafinda harekat kararinin gecikmesinin de avantajini kullanarak rommel'i yenmi$tir.
  burada hemen $unu da belirtelim, blitzkriegin verimliligi hava ustunlugu ile ciddi $ekilde ilintilidir. el alamein'de hava ustunlugu dramatik $ekilde almanlar aleyhine idi ve bu denge gun gunden bozuluyordu. el alamein uzerinde muttefik hava kuvvetleri ile dengede kalmayi ba$aran rommel, esas onemlisi akdeniz uzerinde hicbir korumaya sahip degildi. gene hava ustunlugu ile ilintili deniz nakliye yollari da muttefiklere cali$iyordu. gecen her hafta monty guclenirken, rommel kan kaybediyordu. aslinda rommel el alamein'i kazansa bile, ilerleyen zamanda gene de imha olacakti. cunku dogru durust benzin ikmali bile yapamiyordu.
  rusya ise daha ziyade ku$atma cemberinin tam olarak kapatilamamasindan ba$arisiz olmu$tur. cember hicbir zaman kapanmadi ve gun gunden eridigi sanilan ku$atilanlar aslinda cok zor $artlar altinda da olsa cemberin di$indan beslenebiliyorlardi. rusya orneginde "camur mevsimi"nin de etkisi buyuktur. burada alman teknolojisi ve sistemi gafil avlanmi$tir. du$man muadillerinden daha guclu ve teknolojik olan alman tanklari cok soguk ve camurlu ortamda hizmet verebilecek $ekilde tasarlanmami$ti. alman ordusu agirliklar bolgesi kurup yerle$tigi her cografyada cok ileri seviye tank bakim hizmetleri verirdi. ileri teknoloji kullanan alman tanklari cok iyiydiler ama sik bozulurlardi. alman kuvvetleri bozulan tanklarini hemen sava$a dondurebilecek ikmal yetenegine sahipti. her mekanize birliginde onlarca teknisyen ve muhendis vardi. bol miktarda yedek parcayi da ekmek su gibi yanlarinda ta$irlardi. rusya'da beceremediler. cunku butun yapinin tasarlandigi $artlar rusya'daki $artlar degildi.
  ww2'de muttefiklerin biraz da olsa blitzkrieg'e kar$i cozum arayi$larinin odak noktasi anti tank silahlari olmu$tur. $imdi bazuka olarak bilinen silah bu donemdeki ihtiyac sonucu ortaya cikti. tow da ayni donem ve ihtiyacin sonucudur.
  (bkz: panzer general)
  (bkz: erwin rommel)
• ikinci dunya savaşında alman ordusunun uyguladığı savaş biçimi.
  
  zırhlı birliklerin stratejik noktalara aşırı yoğun saldırısı sebebiyle olusan panik ve dağılma sonucu, düşmanı her yönden sarma temeline dayanır. avrupa coğrafyasında geçerli bir yöntemken, rusya coğrafyası ve ikliminde almanların elinde patlamıştır.
• blitzkrieg..ikinci dünya savaşında nazilerin uyguladığı savaş taktiği. en iyi örneklerini polonya ve fransa üzerinde göstermişlerdir. yıldırım savaşı, hızlı savaş manasına gelir. ilk olarak hava kuvvetleri düşmanın mevzilerine ve mevzilerin arkasına ağır bombardıman yapar ve kaçış yollarını imha eder daha sonra önden tanklar ve onları izleyen motorize piyadeler. ikinci dünya savaşında nazilerin çok kısa sürede büyük başarılar kazanmasının sebeplerinden biri..o zaman kadar piyade hep tankların arkasında yürümekteydi ve bu ordunun yavaşlamasına neden oluyordu ama hitler bunu değiştirerek fransayı 3 hafta gibi komik bi sürede dize getirmiştir. blitzkrieg daha sonra stalin tarafından da denenmiştir ama başarısız olmuştur. aynı zaman da yngwie malmsteeninde bu isimde bir şarkısı vardır.
• alman ordusunun rusyada bozguna uğramasına sebep almanların taktik yetersizliği veya polonya ve fransa üzerinde başarılı olan bu taktiği rusyada da uygulaması değildir. bu harekatın ki o zamana kadar yapılmış en büyük kara harekatıdır başarısız olma sebepleri arasında almanların mussolini beceriksizliği nedeniyle yunanistanda vakit kaybederek harekata geç başlamaları ve harekat sonunda soğuk nedeniyle saplanıp kalmaları, hitlerin moskkovayı hemen almak yerine cepheyi yayarak rus şehirlerinde tıkanması vardır
• alman ordusu 1. dünya savaşı'nın son dönemlerinde siper savaşlarının aldığı statik durumdan kurtulmak için elit 'sturmtruppen - şok birlikleri yaratmış, bunları düşman mevzilerine sürpriz yaparak hızla saldırtmış ancak piyadenin hareket kabiliyeti istenilen seviyede olmadığı için başarısız olmuşlardı. 1920'lerde ingiliz askeri düşünürleri yüzbaşı sir basil liddell hart, general j. f. c. fuller ve general martell 'hareket savaşı'nın prensipleri üzerine yazılar yayınlamaya başlamışlardı. hepsinin ortak noktası tankların kendi başlarına alan ele geçiremeyeceği fakat savaş stratejilerinde önemli bir etken olduklarıydı. hızla hareket ettirilebilirlerse, bir noktaya yoğunlaştırılmış tanklar düşmanın ön hatlarını yarıp cephe gerisindeki topçu mevzilerine ve ikmal kollarına darbe vurabilirler böylece düşmanın savaş direnci kırılabilirdi. tank, onlar için, düşman bölgesine derin yarmalar yapacak mükemmel bir silahtı. 1920'lerin sonunda ve 1930'ların başlarında charles de gaulle, hans von seekt ve heinz guderian 'hareket savaşı' ile ilgilenmeye başladılar ve ordularında bu tarz harekatlar yapabilecek birlikleri oluşturmaya çalıştılar. ne var ki, ilk başlarda, hepsi engellerle karşılaştılar. ne ingilizler, ne fransızlar ne de almanlar tankın önemini kavrayamamışlardı, hala eski taktiklere bağlıydılar. muhafazakar subaylar piyadenin her zaman ordunun vurucu gücü olduğunu savunuyor, tankın ise sadece piyadeyi destekleyen bir araç olarak kalacağını, asla kendi başına hareket edemeyeceğini savunuyorlardı. bu öncülerden en şanslı olanı guderian'dı. alman ordusundaki bazı ileri görüşlü subaylar sayesinde kendi 'hareket savaşı' prensipleri uyarınca birlikler oluşturma şansına ulaşmıştı. guderian'a göre tank önemlidir ve başlı başına bir silahtır ancak diğer birimlerin de desteğine ihtiyacı vardır. bu yüzden topçu, piyade ve ikmal kollarının da tankların hızına ve de hareket kabiliyetine ulaştırılmaları lazımdır. bunun tek yolu da bu destek birimlerini zırhlı ve paletli araçlarla donatmaktır. bu noktada şurası çok önemlidir, ingiliz ve fransızlar da tankın önemini kabul etmişler fakat onları piyadeyi destekleyen bir araç olarak kabul ettikleri için piyade, topçu veya diğer birimlerin mekanizasyonuna önem vermemişler, tankları cephe hattı boyunca piyade birliklerine eşit sayıda dağıtmayı uygun görmüşlerdi. guderian böylece ilk panzer tümenlerini (unsurları mekanize/zırhlı olan zırhlı tümen) yarattı. blitzkrieg ortaya çıkmış sayılırdı. panzerler demir yumruk gibi düşmana tek noktadan vuracak, piyade ise bölgenin ele geçirilip kalan direnişi temizlemekten sorumlu olacaktı. guderian, tanklarını kendi başlarına kullanmanın yanı sıra onları arazinin elverdiği derecede mümkün olan en dar cephe hattında mümkün olduğunca çok sayıda savaşa sokmanın önemini vurgulamıştır. (fransız ve ingilizler'in prensiplerinin tam tersi). blitzkrieg'in en önemli prensiplerinden biri de budur.
  
  şimdi de gelelim blitzkrieg'ı blitzkrieg yapan en önemli unsura: pike bombardıman uçakları ve hava kuvvetlerinin rolü. hava kuvvetleri ile kara birliklerinin koordinasyonu çalışmaları ilk önce ispanya içsavaşı'nda denenmişti. haberleşmeye birinci dereceden önem veren almanlar tanklarını telsizlerle donatmışlardı. taaruz bir noktada takılırsa tanklar luftwaffe'yi yardıma çağırıyorlardı (ispanya iç savaşı'ndaki alman tankları karşılarındaki düşman tanklarına oranla çok zayıftılar). bu savaşta hava-kara koordinasyonunun ve mekanize kuvvetler arasındaki haberleşmenin önemini bir kez daha kavrayan almanlar bu savaşta ilk blitzkrieg denemelerini yapmışlardı. tabii ki bunlar oldukça küçük ölçekliydi. ju-87 'stuka' pike bombardıman uçaklarının geliştirilmesi ile blitzkreig iyice şekillenmişti. daha sonra polonya, fransa, norveç, rusya ve afrika'da kullanılan blitzkrieg alman ordusuna büyük zaferler kazandırdı. blitzkrieg anlayışını şu şekilde özetleyebiliriz:
  
  1. ilk önce hava kuvvetleri düşmanın belirlenen ana direniş noktalarına, gerideki topçu mevzilerine, anayollara havaalanlarına ve haberleşme merkezlerine saldırır. piyade cephe boyunca duman bombaları yardımıyla bir sis perdesi kurar ve birçok noktadan ufak-tefek taaruzlarda bulunur. bu düşmanın saldırının ağırlık merkezinin neresi olacağını anlamaması içindir.
  
  2. tek noktada yoğunlaştırılmış tanklar ileri atılır ve o noktadan ilk yarmayı yaparlar. piyade ise bu aşamada hala küçük saldırılar yapmayı , düşmanı yanıltmak için, sürdürür.
  
  3. piyade düşmanın kanatlarına saldırır açılan yarıktan ilerleyerek kalan direnişi temizler.
  
  4. panzerler daha da ileri giderler, düşman topçusunu susturup kanatlara yönelerek düşmanı kuşatırlar. kanatlardan saldıran piyade ile tanklar arasında sıkışan düşman felç olur.
  
  5. kuşatılan düşman piyade tarafından yok edilirken, ordunun diğer birimleri ve saldırıyı sürdürecek taze kuvvetler açılan yarıktan içeri girerler.
• almanlar in ikinci dunya savasinda zirhli birlikleriyle o zamana kadar varolan savas taktiklerini kepaze ettigi, hala suvarilere guvenen generallera ayar verdigi, yildirim savasi adini almis, hala askeri okullarda okutulan hucum anlayisi.
• evrimleşmemiş ilkel hali büyük taarruz esnasında türk ordusu tarafından uygulanmıştır.
  
  26 ağustos 1922 sabahı 150 ağır topun, yunan ordusunun afyon ve civarindaki istihkam birliklerini baraj ateşi ile şok etkisi yaratarak darmadağın etmesinden sonra 4 süvari tümeninin sincanli ovasi hattından içeri girmesi ile yaklaşık 250.000 kişilik yunan ordusunun 13 gün içerisinde tamamının imha edilerek denize dokulmesini tanımlandırmak istersek şüphesiz akıllara blitzkrieg gelecektir. blitzkrieg'in en önemli unsuru olan tank tümenleri yerine büyük taarruz döneminde süvari tümenleri kullanılmıştır.
• hmm, bu başlığa yazmamış mıyım hiç yaw...
  
  çok temel ve basit bir strateji aslında bu. temel bir noktaya dayanıyor:
  aç ayı oynamaz.
  
  bir grup askerin savaşabilmesi için karnının doyması ve düşmana atacağı cephanenin kendilerine ulaştırılması lazımdır. etrafı çevrilen ve ikmal hattı kesilen birliğin savaş gücü anında düşer. zaman içerisinde de açlık ve sefaletten çözülür (firar eder, ölür, teslim olur vs) ve yok olur.
  
  şimdi herkesin derdi, düşman birliklerinin etrafını çevirerek ikmal hatlarını kesmek ve dağılmalarını beklemek. 1. dünya savaşı'ndan günümüze kadar (kurtuluş savaşı dahil) durum bu.
  
  a. 1. dünya savaşını anlatıyorum. iki tane kalem alın. uç uca koyun bu kalemleri. bu arkadaşlar bir askeri hat olsun. bunları çevirmeye çalışıyoruz.
  b. iki kalemin arasını yavaşça itin. parmağınız bir piyade kuvveti ve bir noktada kalem hattını zorluyor. derdi kalemlerin arkasına geçmek ve etrafını çevirmek.
  c. kalemler sizin itme hızınızda dönüyor ve araları aralanıyor. bir süre sonra parmağınız arka tarafa geçiyor.
  d. gerçek hayatta ittiğiniz şey kalem değil, insan. itildiği zaman sadece dönmüyor, geriye doğru da hareket edebiliyor. yani arkasına geçme riski olduğu zaman geri basıyor ve geride bir hat daha oluşturuyor. (geldiğimiz yer aslında "hattı müdafa yoktur, sathı müdafa vardır" noktası. atatürk "piyade her zaman bir adım geride hat oluşturabilir." diyor. son derece haklı.) piyadeyi piyade ile itersen her zaman geri basıp yeni bir hat oluşturma opsiyonu var.
  e. demek ki piyadeden hızlı bişi lazım itmek ve ittikten sonra arkalara sarkmak için.
  f. e at var aq. neden süvari olmuyor?
  f1. dönemin topları 50+km menzilli ve atlıları çiğ çiğ yiyorlar. bir bölgede yarık oluşacak gibiyse o noktaya 50km uzaklıktaki her top oraya bir ateş başlatıyor. ne at kalıyor, ne insan, ne de yarık.
  f2. yani piyadeden hızlı ve topçu ateşinden etkilenmeyen bir nane lazım.
  g. tank noktasına geldik. tanklar top atışından etkilenmiyorlar ve piyadeden hızlılar. yani bir yarığın arkasına geçmek için ideal aletler.
  
  blitzkrieg budur. bir noktadan saldırmak, o noktadan düşman hattını yarmak ve tanklarla arkaya sarkarak düşmanın ikmal hatlarını kesmek. aç ayı ölür.
  
  iki nokta daha var:
  h. tank denen vatandaşlar temelde 30 km hızla giden iri metal yığınları. topçudan etkilenmeseler de, kafalarına bomba atan uçaklardan had safhada etkileniyorlar.
  j. blitzkrieg yapmak için tankların düşman uçağı muhalefeti olmadan rahat rahat ilerlemesi lazım = hava hakimiyeti tamamen sizde olacak ve tanklar sakin sakin, huzur içerisinde ilerleyebilecek. yoksa uçaklar tankların damına kor. (bkz: battle of the bulge).
• onemli bir unsuru da saldirilacak devlete savas ilan etmemektir. ya da orduyu saldirilacak devletin sinirina yigip, saldirmadan bir dakika once savas ilan etmek.
  almanya polonya'ya savas ilan etmemistir, sabahin korunde birden dalmistir. ucaklar (tercihen bombardiman) onden gidip savunmasiz olan ve savas ciktigini yeni ogrenen askerlerin uzerinde bomba yagdirir, ardindan akin akin mekanize ve zirhli (yani ilerleme hizi yuksek, zor hasar alan, dolayisiyla yavaslatmasi/durdurmasi zor) birlikler yagar bombalanan bolgeye.
  blitzkrieg'in uygulandigi norvec ve danimarka toplam iki gunde isgal edilmistir.
  fransa'da da uygulanmistir ama savas ilan etme/etmeme durumu burada gecerli degildir, cunku almanya fransa'yi isgal etmeden once fransa almanya'ya savas ilan etmistir. bunun sebebi de ingiltere ve fransa'nin, daha almanya polonya'yi isgal etmeden, polonya'yi koruyacaklarini aciklamis olmalaridir.
• en onemli unsuru armored sprearhead yani zirhli mızrak ucu/onu manasında kullanilan taktiktir. blitzkrieg'in bir nevi yapi tasidir. bu spearhead taktiklerinin toplami/sonucu ise blitzkriegdir. kisaca dusman saflarini panzer turu guclu ve mobilitesi yuksek birimlerle delmek daha sonra hizla icerilere dogru ilerleyip acilan yariklardan piyade vs gecirip mizrak uclarinin arasinda kalan dusman mevzilerini cembere alip tahtalikoye postalamaktir. hearts of iron 2 rusya'ya karsi yapmak cok zevklidir. bir benzeri de almanlarin maginot hattina kafa atmak yerine belcika ve hollanda ustunden arden ormanlarini gecip bi nevi spearhead yapip maginot hattini daha sonra arkadan kusatmasidir..
  
  +++
  -------->
  +++
  +++
  ------->
  +++
  
  dusman mevzileri --->^* seklinde yarildiktan sonra misal olarak ortada kalan 6 parcalik dusman birlikleri arkalarindan pek guzel kusatilabilir. bir baska tarzi da tek ok sokulduktan sora okun > sekilde kalan koselerinden yelpaze acar gibi yayilma sagliyarak dusmani cevirmektir.bu taktikler icin en onemli sey erzak akisinin durmamasidir, durursa kaybolan mobilite bu kez mizraklarin donup sizin gotunuze girmesine sebeb olur ki blitzkrieg genelinde guzel ornegi gene kis sogu yuzunden erzak ve mobilite/guc kaybina ugrayinca moskova onlerinde almanlarin basina gelmistir.
  
  aslinda oldukca risklidir cunku karsi saldiri ile kanatlardaki piyadeler puskurtulurse mizrakucu kopabilir. battle of bulge'da da ['44] amerikalilar bu taktigin bi nevi panzehirini kullanmislardir ki bu yelpaze seklinde acilicak olan uc kisimlardaki koselerin ufak birliklerle baski altinda tutulup acilan yariktan piyadelerin verimli bir sekilde ilerlemesini engellemislerdir. boylece bir sure sonra mizrak durmak zorunda kalmistir.