fundamental attribution error

• bir kere bir teori gelistirdiginde onun basina fundamental gibi bir kelime koyarsan meshur olup tarihe gecme olasiligin artar, bize bunu gostermistir.
  
  neyse, bu cikarima onayak olan unlu bir deney yapilmis yillar once. bir gruba anti-castro ve castro yanlisi konusmalar dinletiliyor. daha sonra dinleyicilerden, konusmacinin politik gorusleri hakkinda yorum yapmalari isteniyor. dogal olarak castro yanlisi konusmayi yapan kisi icin cogunluk sosyalist, komunist, vs gibi ifadeler kullaniyor. daha sonra bunlara, konusmacilarin metinleri kendilerinin yazmadigini, sadece okuduklarini acikliyorlar ve bu bilgi isiginda onlarin kisisel gorusleri hakkinda tekrar fikir yurutmelerini istiyorlar. iste olayin kilit noktasi da burada. bu bilgi isiginda dahi, insanlarin buyuk kismi konusmacilarin samimi olduklarinda israr ediyorlar ve soylediklerini onlarin karakterlerine atfediyorlar. arastirmacilar allem etseler de kallem etseler de anlatamiyorlar bu iki degisken arasinda bir bag olmak zorunda olmadigini. bir aktorun rolunu yapip giden bir profesyonel degil de illa ki o karakterle paralellik gostermesi gereken bir insan oldugunda israr etmek gibi birsey.
  
  iste buradan cikmis psikoloji biliminin gordugu insan algisina dair gelmis gecmis "en temel hata".