ispanyolca

• ingilizce bilip de bu dili öğrenenlerin kelime dağarcıkları için kökteş (cognate) kurallarını öğrenmeleri kendilerine büyük bir avantaj sağlayacaktır. toplamda 18 kural var, aşağıda hepsine birer ikişer örnek vereceğim ama daha fazlası için kaynaklar fazlasıyla mevcut. dikkat edilecek önemli bir husus telaffuz farkıdır. ispanyolca daha düz bir telaffuz sistemine sahiptir ve anadili türkçe olanları pek zorlamaz. bir diğer nokta ise burada kolaylık sağlayacak değişimleri veriyorum ama yazılışlarda bazı kurallara dikkat etmek gerek. ingilizce'deki çift harfler ispanyolca'da teke düşebilir (intelligence - inteligencia gibi, aşağıda böyle olan kelimelerdeki bazı harfleri parantez içinde belirttim). son olarak da bazı kelimeler yazılış olarak birbirine benzese de anlamları farklı olabilir ('embarrassed' ingilizce'de 'utanmış/mahçup' anlamlarına gelirken, 'embarazada' ispanyolca 'hamile' demek). ama yine de kökteş kelimler yüzde 90 aynı anlamları haizler ve istisnaları ezberlemek çok zor değil.
  
  1) ingilizce -ous ile biten kelimeler ispanyolca'da -oso olur
  örn.: curious - curioso, numerous - numeroso
  
  2) -al ile biten kelimeler genelde iki dilde de aynıdır
  örn.: animal, hospital, digital
  
  3) -ct ile biten kelimeler -cto olur
  örn.: act - acto, correct - correcto, exact - exacto
  
  4) sonu -id ile biten kelimeler -ido olur
  örn.: acid - acido, fluid - fluido, rapid - rapido
  
  5) -ic ile biten kelimeler -o eki alır
  örn.: fantastic - fantastico, basic - basico
  
  6) -ar ile biten kelimeler genelde aynı kalırlar
  örn.: familiar, solar, lunar
  
  7) sonu -ary olan kelimeler ispanyolca'da -ario şeklini alır
  örn.: canary - canario, diary - diario
  
  8) -ant ile biten kelimeler -ante'ye dönüşür
  örn.: abundant - abundante, important - importante, elegant - elegante
  
  9) sonu -ble (-able/-ible) ile biten kelimeler genelde aynı kalırlar
  örn.: cable, impos(s)ible, terrible, incre(d)ible
  
  10-11) -ance/-ence ile biten kelimeler -ancia/ -encia olur
  örn.: ambulance - ambulancia, tolerance - tolerancia, france - francia
  örn.: difference - diferencia, excellence - excelencia
  
  12) -ment ile biten kelimeler -mento olur
  örn.: argument - argumento, experiment - experimento
  
  13) ispanyolca'da zarf (adverb) eki -mente'dir. ingilizce -ly, -mente'ye dönüşür (ekten önceki kök kelimenin yazımına dikkat)
  örn.: possibly - posiblemente, certainly - ciertamente
  
  14) sonu -ty olan kelimeler ispanyolca -dad olur (kök kelimenin yazımına dikkat)
  örn.: city - ciudad, community - comunidad, university - universidad
  
  15-16-17) sonu -sion ya da -stion ile biten kelimeler aynı kalır ama -tion ile biten kelimeler -cion haline gelir (kök kelimelerin yazımına dikkat)
  örn.: expansion - expansion, combustion-combustion, translation - traduccion, station - estacion
  
  18) sonu -gion ile biten kelimeler genelde aynı kalırlar
  örn.: religion, legion, region
  
  düzenleme: kafa karışıklığı olmasın diye vurgu işaretlerini eklemedim. son altı (6) maddeyi ayrı ayrı yazacaktım ama daha sonra karar değiştirip, tek bir girdide bulunması daha iyi olur diye düşündüm. umarım yardımcı olmuştur. öğreniniz öğretiniz efenim, kolay gelsin!.. (bir iki yazım hatasını düzelttim, uyaran arkadaşlara teşekkür ederim).