imge

• “edebiyat güzel söz söyleme sanatı iken şiir de az sözcükle güzel söz söyleme sanatıdır. az sözcük ile çok şey anlatması gereken şair imgeye başvurmak zorundadır. bu yüzden imge şiirin vazgeçilmezidir”(batumlu:2022).
  
  “imge sözcüğü imaj kelimesine karşın tdk tarafından uygun bulunan ‘im- (anlam yüklenilen)‘fiilinden türetilerek ‘imge’ haliyle dilimize yerleşen bir sözcüktür”. şair, asıl kaynağı şiirinde, şiir zenginliğini imgede, imge de manasını okurda bulmaktadır. bu zincir şiiri okuyandan şiiri yazana, şiiri yazandan da yine şiiri okuyana sirayet edecektir.
  
  “imgesiz sanat, özellikle de imgesiz şiir olmaz” (todorov, 1995: 66). o halde şiir imgesiz yapılacak bir iş değildir demek hata olmayacaktır.
  
  şiirin manasını meydana getiren imgeler, bu mana ikliminin bir bütününü oluşturmaktadır. “şayet ortamda şiirsel bir mana yoksa imgeden söz etmek faydasızdır. şiirsel mana da varlık olarak bireyi dile getirir. varlığın içerisinden konuşur. imge bu anlamda varlığa nüfuz ettikçe anlam derinleşmekte ve şiir taçlanmaktadır” (cengiz, 2005: 5).
  
  ‘‘ruh şiir niteliğinde olan imge ile canlılığını ortaya koyar. böylelikle kendi varlığımızla ilgili hem dilin açtığı mümbit alanda hem de yaşadığımız dünyada nesneler ile ilgili alanda kendimizi hür hissederiz. o imge ile yeni bir varlığa dokunuruz. veya varlığa yeni bir şekil sunarız. varlığı yeni olanaklar ile yeniden anlama imkânı elde ederiz. o zamana kadar göremediğimizi bize gösterir. artık imgenin gücü bizim varlığımızın gücü olmuştur” (bachelard, 1996: 13).
  
  gerçeklik bir imgenin temelidir. bu sanat ve edebiyat için doğal bir süreçtir. zira sanata dair her şey insanoğlunun ilkel dönemlerinden bu zamana kadar kullandığı özel bir iletişim alanıdır. bilindiği üzere sözcükler kavramlara karşılık gelen nitelendirmelerdir.
  
  “o halde sanat da maddi dünyanın kendisi kadar gerçekliğin bir parçasıdır. bir imgeyi nesnel olarak var olan belli bir kavramla ilintisinden ayrı düşünmek mümkün değildir” (suçkov, 2009: 11).
  
  ‘‘hayal gözün gördüğü kadar görmez, zira göz objelerin benzerlerini alır ve zihne taşır, zihin de imgeyi duyulara aktarır. ancak hayal, hafızaya girmek dışında duyuların ötesine geçemez; hafızada durur ve eğer hayal edilen şeyin pek değeri yoksa orada ölür” (mitchell, 2005: 152). bu bağlamdan hareketle özcan, bir söz ya da kelimenin imge olabilmesi için on bir madde sıralar. bunlar:
  
  1. alışılmamış bağdaştırmalar,
  2. yan anlamdan yararlanma,
  3. duygu değerine içeren sözcüklerin kullanılması
  4. uzak çağrışımlara yol açan sözcüklerin kullanılması
  5. karşılaştırmalar
  6. eş anlamlı ve çok anlamlı sözcüklerden faydalanma
  7. ad aktarması
  8. sinestezi
  9. insana ait organ isimlerinin kullanımı yolu ile ilgili organların, şiir tarihi içindeki geleneksel anlam bağından yararlanmak
  10. hayvan sembolizminden yararlanmak
  11. soyutun somutlaştırılması veya somutun soyutlaştırılması (özcan:2003).
  
  doğan aksan imgeyi, “şairin obje, olay ya da şahsı kendi fikir süzgecinden geçirerek aktarması” olarak tanımlamaktadır. buradan şu yargıya ulaşmaktadır: “kişi, gerçek halinin bir kopyası değildir” (aksan, 2005: 2). şerif aktaş ise “imgeyi, geleneksel ve modern olarak ikiye ayırmaktadır” (aktaş, 1986: 17). bu anlamda ikisinin de imge üzerine tanımlamaları konuyu anlamak adına çok önemlidir.
  
  bu bilgilerin ışığında genel bir değerlendirme yapılacak olursa; imge, şairin nesnelere kendi mana âleminde yeniden yoğurduğu bir görüntüdür. bu nedenle sözcüğün imge olarak karşılık bulduğu örüntü her şairde farklılık gösterebilir. bununla birlikte aynı şairin değişik zamanlarda kaleme aldığı şiirlerde benzer kelime gruplarının farklı imgelere dönüşmesi normaldir. zira insan zihni durağan değildir ve nesnelere vereceği anlam metne göre ya da şairin yaşantısı ile değişebilir. bu da imgenin durağan olmadığını göstermektedir.''
  
  kaynak
  uluslararası anadolu sosyal bilimler dergisi
  cumhuriyet dönemi türk şiirinde yol, yolcu ve yolculuk kavramlarının örnek şiirler üzerinden tahlili
  
  batumlu, e. (2022). türk edebiyatında matematik imgesi. yüksek lisans tezi, hitit üniversitesi
  todorov, t. (2008). poetikaya giriş. istanbul: metis yayınları.
  cengiz, m, (2005). imge nedir? istanbul: şiirden yayınları.
  bachelard, g. (1996). uzamın poetikası. çev. alp tümertekin. istanbul: ithaki yayınları.
  suçkov, b. (2009). gerçekliğin tarihi, çev. aziz çalışlar. istanbul: doruk yayınları.
  mitchell, w.j.t. (2005). ikonoloji/imaj, metin, ideoloji, çev. hüsamettin arslan. istanbul: paradigma.
  
  edit: kelimeler arası boşluklar.
• "imge, bilinen bir düşünceyi, bir duyguyu saklamak, başka kılığa sokmak için değil, bilemediğimizi, ancak sezer gibi olduğumuzu dile getirmek için kullanılır. ^*
• orta anadolu yaylasının kenevir denizleri olduğu dönemlerde çedenelere dadanan esrarkeş keklikler, paslı bir arkebüzle vurulduğunda yarım kalan şey neydi? pasaklı bir uykuya yatmadan önce yamalı bir yorganın soğukluğu ne kadar üşütebilir enkebit'i?
  
  kök hayal.
  
  yaş halkaları silinmiş bir ağaç kökü. yeniden filizlenmiş kesildiği yerden. kökleri ağacından büyük.
  
  beyaz asbestle badanalanmış bir duvarda aynı filmi izliyoruz. dördüncü çeyreği gelmiş. herkes anlamış. suskun birer filozof. tatlı bir nüzul çökmüş dillerine.
  
  çırağ ışığında sevişen iki aşığın duvara yansıyan gölge oyunları nefret minyatürleri gibi. kartondan kesilmiş bir çocuk rüyası gibi.
  
  niye kestiniz ki kenevirleri?
• duysal bir yasantinin beyinde canlanmasi.
• "imge, bilinen bir düşünceyi, bir duyguyu saklamak, başka kılığa sokmak için değil;
  bilemediğimizi, ancak sezer gibi olduğumuzu dile getirmek için kullanılır."
  
  melih cevdet anday
• duyularla algılanan nesnel dünyanın, insan bilincine yansıması sonucu ister somut, ister zihinsel olarak yeniden tasarlanması.felsefe tarihinde bilgi kuramı, imgeyi ilk bilgi olarak kabul etmiştir.decartes'a göre imge, zihnin şeylerden edindiği tasarım , düşüncedir.
• yeniden yaratılan veya üretilen bir görünümdür. o bir görünüş veya bir görünüşler takımıdır ki, ilk ortaya çıktığı yer ve zamandan koparılmış ve saklanmıştır.
• --- spoiler ---
  - o imge sözüne tutuluyorum.
  - neden?
  - neden olacak? image'a benziyor. ortasında a harfi düşmüş bir image, sanki bir dizgi yanlışı. frenkçe sözü alır, bir harfini kaldırır, bir harf katar yahut bir yerini değiştirirler, türkçe falan kökten geldiğini ileri sürebililerse iş oldu bitti sanıyorlar. im işaret demektir, imge niçin hayal demek olsun?
  --- spoiler ---
  
  n. ataç
• "imge, zihnin iki belirsizlik arasında verdiği moladır."
  (djuna barnes, "geceyi anlat bana")
• zihnin resmi.