sergüzeşt

• çamur'un en sevdiğim parçasıdır. bu şarkıyı behzat ç'de bir yere araya sıkıştırırlar mı diye beklemiyor değilim hani.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=mvspaehjxji
  
  bırak anlatayım sarhoşum öyle
  sarhoşuda geçtim nolacak böyle
  hayatlar içinden hayat seçmişim
  hiçbişey farketmez kendimden geçmişim
  
  şair giden geminin ardından bakarya
  bakar da kendini zora sokar ya
  bazen bi hiçin duası tutar ya
  çok uzaklarda o gemi batar ya
  
  ah beni unut
  bitir beni, gidiyorum
  ya unuttum, ya vazgeçtin
  bilmiyorum
  
  yarim ateş olmuş içinden geçmişim
  kim ektiyse ekmiş ama ben biçmişim
  hiç boşanmadıki bardak hep dolu
  herşeyin bir sonu yok başka yolu
  
  şair giden geminin ardından bakarya
  bakar da kendini zora sokar ya
  bazen bi hiçin duası tutar ya
  çok uzaklarda o gemi batar ya
  
  ah beni unut
  bitir beni, gidiyorum
  ya unuttum, ya vazgeçtin
  bilmiyorum
• “eserde işlenen ana tema esaret olmakla birlikte, evlenme işlerinde gelenek ve göreneklerin sakat yanı üzerinde önemle durulmuş; olayların gelişmesi bunu belirtecek yolda düzenlendiği gibi, söz konusu sakatlık roman kişilerinin ağzından da açıkça anlatılmıştır: ‘herkes kendi dengini almalıdır; gençler evlenmelerini ana babalarına bırakmalıdır’ yolundaki görüşlere karşı, ‘arada sevgi olmayarak sırf menfaat ve servet için yapılan evlenmenin ahlâka uygun sayılamayacağı; dünyada gençlerin en büyük hakkının istedikleriyle evlenmek olduğu; gözlerin seçme hakkına, zevkin uygun bulma özgürlüğüne, ruhun doğal anlaşmasına karışmanın en büyük zulüm olduğu’ görüşü ileriye sürülmüştür.”
  
  (sergüzeşt, 1924, s. 29)
  
  (türk edebiyatında hikâye ve roman)
• eski dilde macera.
• sami pasazade sezai'nin acikli bir aski anlatan romani..
• samipaşazade sezai tarafından 1889'da yazılmış olan ve romanımızda gerçekçiliğe geçişin ilk olgun örneklerinden olan roman..
  yazar,romanda ele aldığı kölelik ve özgürlük temaları nedeniyle hükümet tarafından 1908 yılına kadar göz hapsine alınmıştır..
  bordo siyah yayınevinden, kemal bek tarafından günümüz türkçesine uyarlanmış haliyle yayınlanmıştır..
• (farsça) bir insanın başından gelip geçen şey
  cümle içinde kullanalım: <bütün bir sergüzeşti münkesir, bir ömr-i zehralud-- fikret>
• kendi gözyaşında boğulmak sözünün öznesidir dilber. dilber'in gözyaşları nil'e dönüşür, kafkaslar'dan ta mısır'a, yatağına sığmayan.
• bir esir
  adı dilber
  alınır-satılır
  herkes bilir
  sorsan bilmez gibi görünür
  sanki yüzlerce yıllık sır.
  yıkılsın artık, vurulsun mihenkleri
  açköpekgözlü insanların ördüğü
  bu yıllarca yüzlük sur.
  
  kaç para der müşteri,
  on para der sahip'i
  çok para dendiğinde yine
  utanç kaplar dilber'i...
  
  dilber dediğin bir taze
  yuva sıcağından, ana kucağından ırak
  memleketinden, oyundan uzak
  yüzü kuru rüzgardan kavruk
  saçı bahtından kara (ve savruk)
  
  kezlerce satılıp alınan
  ruhu biri'nde kalan
  bir gece ali'nin eskisi,
  sabaha veli'nin yenisi
  kırbaç şaklar sırtında, sahip'i der: devam et!
  samipaşazade sezai kor adını: sergüzeşt...
• tek tek cümleleri bir yana çok naif bir roman, adeta bir taslak. bu açıdan bakınca güzel bir film senaryosu olur.
  
  ha bir de, çok kilişe olacak ama, osmanlı imparatorluğu'nun köleleği en son kaldıran devletlerden biri olduğu gerçeğini bir tokat gibi çarpar insanın yüzüne, izleyen birçok osmanıl romanında olduğu gibi.
  
  son olarak, bu kölelik din ayrımı gözetmeyen, yani müslümanlara da uygulanan bir köleliktir.
• artık kaçacak... artık firar edecek.. fakat gecenin devlere mahsus müthiş azametli siyah kanatlarının altı böyle küçük bir mahluk için güvenli olamaz. gidecek ama nereye... kendince meçhul olan bir kuvvetin şevkiyle bir şey arayacak. kendisinin haberi olmadan ayaklarının rehberliğiyle ve delaletiyle bir yere gidecek. kendisini güvende hissedebileceği, insan gibi davranılacağı bir sığınak arayacak. eziyet edilmekten, dayak yemekten kurtulmak, teselli edilmek kucağına atılıp ağlamak için annesini bulacaktı.
  diyen roman.