batıl

• iktidardaki dini ideolojinin, muhalif/azınlıktaki dini ideolojiyi mahkum etmekte kullandığı itham. örneğin fiziki bir obje aracılığıyla ayin yapan bir inanç, bir başka inancı fiziki objelere ilgisinden dolayı putperest ilan edebilir. iki inanç arasındaki fark, birisinin iktidarda/hakim pozisyonda olmasıdır. genel olarak iktidardaki ideoloji, dilediğini batıl ilan edebilir.
• her zaman kendini en güçlü vehmettiği vakitte ve en güçlü zannettiği yerden yıkılır.
  
  "biz hakkı bâtılın üstüne öyle bir atarız ki, onu darmadağın eder ve bâtıl yok olup gider. size de, allah'a yakıştırdığınız şeyler yüzünden hayıflanmak kalır." (enbiya/18)
• batılın da olması gerekiyor çünkü evren boşluk kabul etmiyor. eğer batıl olmazsa hakikate bile kimse hakikat demezdi, herkes batıl derdi belkide. batıl olmasaydı, hakikat ortaya çıkamazdı. imam şafii'nin dediği gibi, "hakikati arayan batılın attığı oka dikkat etsin, o okun saplandığı hakikattir."
  
  doğrusunu allah bilir.
• dilimizdeki karşılığı "kogşak" sözcüğü olan arapça kökenli kelime.
  
  kogşak: zayıf, geçersiz, gevşek, ortası oyuk, batıl.
  
  kogşak nen: zayıf ve gevşek şey.
  divan-i lugati't-türk
  
  ol gelicek cümle dinler koğşadı. (o gelince tüm dinler batıl oldu.)
  aşık paşa, garib-name, 1330
  
  sözcüğümüzle kökteş olan sözcükler de benzer anlamları veriyorlar.
  türevler şöyle;
  
  - koğuş: kışla, hastane, hapishane ve yatılı okul gibi yerlerde içinde birçok kişinin yattığı, barındığı büyük oda. (içi oyuk olması mantığı nedeni ile)
  - koğuk (kovuk): bir şeyin oyuk durumda bulunan iç bölümü, oyuğu olan, mesane (içini boşaltma mantığı nedeniyle).
  - kovı, (kof): içi boş, içi oyuk, ((gücünü-enerjisini yitirmek.))
  - koful: hücre içi oyukluğu-boşluğu.
  - kovan: fişeğin, içinde barut ve kurşun, arkasında kapsül bulunan oyuk bölümü.
  - kogşa: içi oyulmak, koflaşmak, gevşemek.
  - kogşak: zayıf, geçersiz, gevşek, içi boş, batıl.
  
  koguş (su oluğu, değirmen taşının oyuğu)
  kowuk nen (içi boş ve oyuk olan herhangi şey)
  kovı yıgaç (içi çürük veya içi oyuk ağaç)
  kogşak nen: içi oyuk, geçersiz, boş şey.
  divan-i lugati't-türk
  
  edit: sözcük boşluğu anlatmıyor, bir şeyin içinin çürüyerek veya kasten oyularak boşaltıldığını anlatıyor.
• bâtil:
  1. fânî, geçici, devamlı olmayan, yok olan.
  en güzel söz, (şâir) lebîd'in "allahü teâlâdan başka her şey bâtıldır" sözüdür. (hadîs-i şerîf-tefsîr-i mazharî)
  2. abes, boş, boşuna, sebebsiz yere, yok yere.
  allahü teâlâ kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
  göğü, yeri ve bunların arasında bulunan şeyleri biz bâtıl olarak yaratmadık. (bilâkis, kudretimize ve birliğimize delîl olsunlar diye yarattık.) (sâd sûresi: 27)
  3. hırsızlık, gasb, kumar gibi dînin helâl etmediği, izin vermediği kazanç yolu.
  allahü teâlâ kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
  aranızda birbirinizin mallarını bâtıl (yollar) ile yemeyin. (bekara sûresi: 188)
  bir kimsenin malını içki, kumar ve zinâ gibi dînin yasakladığı şeylere harcaması da bâtıl (yol) ile yemektir. (yûsuf sinânüddîn)
  4. şirk, putlara tapmak.
  allahü teâlâ kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
  hak (islâmiyet) gelince bâtıl gider. bâtıl her zaman gidicidir. (isrâ sûresi: 81)
• batıl: arapça “butlan”dan türetilmiş bir sıfat olup “boş”, “çürük”, “doğru ve gerçeğe karşıt” anlamlarına gelmektedir. eskilerin ifadesiyle “itikadât-ı bâtıla” yani batıl inanmalar ise “gerçek olmayan, herhangi bir gerçekliğe dayanmayan, boş inanmalar” demektir. batıl inanmanın tek ve tam bir tanımı yoktur. genel bir yaklaşımla batıl inanma: bilimsel bulgu ve anlayışa ya da geçerli dinsel görüşlere uymayan doğaüstü güçlere, olaylara ve yaratıklara inanmak, bu inanmalar sonucu oluşmuş âdetler ve bu âdetlerle birleştirilmiş pratiklerdir.
• herhangi bir temele dayanmadığı için doğru olduğu kabul edilmeyen....
• hakim inanca göre diğer inançlar.
• (bkz: butlan)
• arapça btl kökünden gelen batil “boş, geçersiz, yanlış” sözcüğünden alıntıdır. bu sözcük arapça batala “boş idi, yanlış idi” fiilinin fa'il vezninde etken fiil sıfatıdır.