theodora

• imparator justinian (bkz: jüstinyen) ile büyük bir aşk yaşamış meşhur imparatoriçedir.
  
  kanuni'nin hürremi bir cariye iken alıp, baştacı etmesi misali; justinian da kötü şöhretli bir dansçı olan theodora'yı alıp imparatoriçe ilan etmiştir.
  
  rivayete göre theodora ile evlenmeleri için justinian'ın annesinin ölümünü beklemek zorunda kalmışlardır. zira bizans yasaları soylu olmayan bir dansçı ile imparatorun evlenmesine müsaade etmemekteymiş. annesinin rızası olmadan bu işe kalkışamayan justinian, ancak ölümünden sonra yasaları değiştirmiş ve theodora'ya resmi nikahı basıp, imparatoriçe ilan etmiştir.
  
  günümüz ayasofya'sının sütun başlıklarındaki monogramlarda dahi ikisinin isimlerinin baş harfleri grekçe olarak görülebilmektedir. ikili napoleon bonaparte ile josephine gibi, kanuni sultan süleyman ile hürrem gibi bir aşk yaşamıştır.
  
  justinian da diğer iki aşık hükümdar gibi iktidarının bir çok döneminde, güçlü bir kadın olarak bilinen theodora'nın etkisi altında kalmıştır. (bkz: #21668356)
• bizanslı tarihçi prokopius onun için; "babası istanbul hipodromunda ayıcı olan bir aktris-dansçı ve hayat kadını" demiş olsa dahi, bizans’ın süryani imparatoriçesi ve süryani kilisesi’nin kızıdır theodora.
  
  teodora m.s. 500 urfa yakınlarındaki menbiç şehrinde doğar. (sanılanın aksine teodora urfalı değildir. menbiç urfa ve halep arasında bulunan eski bir süryani yerleşim birimidir.). babası ortodoks inancına bağlı bir süryani papazdır. babası tarafından inancı ve kültürü doğrultusunda en iyi şekilde yetiştirilir.
  
  bizans imparatoru jüstinyen dayısı olan ı. justinus’tan (518-527) 527 yılında imparatorluğu devir alır. güçlü bir hükümdar olmasının yanı sıra uzun süren idaresi olmuştur.
  
  jüstinyen iran’a sefere çıktığında menbiç’ten geçer. menbiç süryani toplumu lideri papaz yuhanna tarafından saygıyla karşılanır ve burada teodora ile tanışan ve onun güzelliğinden etkilenen jüstinyen onun ile evlenmeye karar verir. önceleri buna razı olmayan teodora’nın babası jüstinyen’in kızını inancında serbest bırakacağını taahhüt etmesi üzerine imparatorun bu isteğini kabul eder.
  
  theodora 527 yılında imparatoriçelik tacı giyer, 527-548 yılları arasında eşi imparator jüstinyen ile birlikte hüküm sürer. tarihteki en güçlü, akıllı iffetli ve bunun yanında en çok iftira edilen kadınlarından olur.
  
  birbirlerini çok sevmelerine rağmen jüstinyen ile teodora’nın çocukları olmaz. teodora çok genç denilecek bir yaşta, 48 yaşında hayata gözlerini yumar.
  
  teodora vefatı sonrasında geriye yok olmaktan kurtulmuş güçlü ve örgütlenmiş bir kilise bırakmıştır. bu sebepledir ki teodoranın 1500. doğum yıldönümü patriğin 2000 yılı menşurunda dünya süryanilerine duyurulmuş ve tüm süryanilerce kutlanmıştır.
• theo: tanrı
  dor=vermek
  theodor,a: tanrıverdi
  ehehheh
• radi dikici'nin yazdığı theodora adlı kitap, bugüne kadar okuduğum en iyi kitaplardan bir tanesi. 500'lerin istanbul'unu, o zamanki konstantinopolis'i insana yaşatabilen, theodora ve justinyen'in bu şehir için ne kadar önemli olduğunu gösteren bir kitaptır. istanbullu olan birinin, istanbul'u gerçekten içinde hisseden birinin mutlaka okuması gerekir bu eseri.
• ya da teodora adıyla bilinen bizans imparatoriçesi. tarihsel kayıtlarda çelişkiler dışında (aslında yegâne çelişki tarihçi prokopios'tan kaynaklanır) herkesin uzlaştığı nokta, kendine güvenen ve zeki bir kadın olduğudur. nika ayaklanması'nın bastırılmasında önemli katkısı olmuştur. çıkarılan tüm kanun ve kararlarda kocasıyla birlikte imzaları vardır. evlenme, boşanma ve zina gibi konularda çıkarttığı kanunlarla kadın haklarını koruma yolunda önemli adımlar atmıştır (vi. yüzyıl için tabu sayılan konular). elbette bir fani olaraktan 28 haziran 548 tarihinde ölmüştür.
• başgösteren büyük isyanda korkup, kaçmak isteyen iustinianos'a "bir hükümdar için tahttan güzel mezar olamaz" diyerek mani olan doğuştan muktedir imparatoriçe.
• bizans imparatoluğunda fakir kız zengin erkek hikayesinin menşei kraliçe. tiyatrocu mudur, panayır soytarısı mı, babası sirk canbazı mıdır, hakikaten fahişelik yapmış mıdır bilinmez, eninde sonunda justinyen'i götürmüş, tahta da kurulmuştur. her şey bir yana, mozaiklere bakınca pek bir masum görünmektedir gözleri. (bkz: ikonografinin yalancısıyım)
• kız arkadaşımın adı. kısaltılmış hali: (bkz: dora)
  
  not: justinian değilim.
• nika ayaklanması'nın altıncı gününde yaptığı meşhur konuşması şöyle başlar:
  "bir insan dünyaya geldiğinde, ölüm onun için kaçınılmaz bir şey. ey imparator! eğer hayatını kurtarmak istiyorsan bunun için önünde bir zorluk yok! pek çok paramız var. hemen şurası deniz ve orada bizi gemiler bekliyor" zaten bu gazla justinyen brennus'u isyancıların üzerine salıverir. meraklıları yaşamı ile ilgili olarak meşhur prokopius ve alexander a.vasiliev'in kitaplarında epey bilgi bulabilir.
• ''kefenlerin en güzeli erguvan rengi elbisedir*'' diyerek, bir ayaklanma sırasında justinianus'u durdurmuş ve imparatorluğun tarihinde önemli rol oynamıştır.
  
  *bizans imparatorları öldüğünde, erguvan rengi bir elbise giyerlermiş kefen niyetine.